Evlat edinmenin hukuki ve toplumsal sorumlulukları bulunmaktadır. Evlat edinirken özellikle on iki aylık ya da henüz yeni doğmuş bebek evlat edinme tercih ediliyor. Bunun bazı nedenleri bulunuyor. Özellikle en önemlisi bebeğin henüz biyolojik ebeveyni ile duygusal bağ kurmamış olması ve evlat edinecek ailenin bu süreçte bebekle daha sıkı bağ kurabilmesidir. Alışma süreci evlat edinen çocuklar için olduğu kadar, evlatlık edinmek isteyen aileler için de önemli bir süreçtir.
Evlat edinen ailelerin bir kısmı çocuğa ısınamama problemleri ile karşı karşıya kalabiliyor. Bu durumun yaşanmaması adına koşullar daha sıkı tutuluyor ve gerekli incelemeler sonucunda çocuklar ailelere evlatlık verilebiliyor. Evlat edinme koşulları ile aynı şartlara sahip olarak yeni doğmuş bebek evlat edinmek için dikkat edilmesi gereken en önemli husus, genel anlamda yeni doğan bebeklerin terk edilmesinde ya da buluntu olmasında elzem şartların bulunduğudur.
Bu kötü koşullar arasında sağlık sorunlarından tutun da maruz kalınan bazı travmalara kadar birçok konu ele alınabilir. Her ne olursa olsun, sabır, sevgi, özveri ve fedakârlık ile bu sorunların üstesinden gelmek zor olmayacaktır. Çocuk sahibi olmak isteyen ancak farklı nedenlerle bu arzusuna ulaşamayan ailelerin büyük bir çoğunluğu evlat edinme hakkında olumlu fikirlere sahipken, bir kısmı ise kan bağı olmadığı gerekçesiyle karşı çıkmaktadır.
Bu düşünceler eleştiriye kapalı tamamen ailelerin isteği ve iradesi ile gerçekleşmesi gereken değişikliklerdir. Duygusal anlamda düşünüldüğünde, bakıma muhtaç bir bebeğin hayatını değiştirebilme düşüncesi ailelere iyi hissettirecektir.
Yeni Doğmuş Bebek Evlat Edinme Yolları
Yeni doğmuş bir bebeği evlat edinmek adına başvuru yolları arayan aileler için sunulan yöntemler bulunmaktadır. Öncelikle doğal yollarla çocuk sahibi olmayan ya da çocuk sahibi olduğu hâlde bir çocuğun daha bakımını üstlenerek, ona yeni bir hayatın kapılarını açmak isteyen aileler için izlenmesi gereken yöntemler yasal olmalıdır.
İlk olarak bu yollar arasında evlat edinmek isteyen ailelerin bir kısmının tercih etmediği, bebeğin biyolojik ebeveynleri ile anlaşma sağlayarak evlat edinme yöntemi yer alıyor. Bu yöntem, çocuğuna bakacak imkânı olmayan, evlilik dışı birliktelikten dünyaya gelen ya da farklı sebeplerden dolayı çocuğuna bakması mümkün olmayan kişiler ile yapılan anlaşmadır. Bu anlaşmanın bazı sakıncaları olabilir.
Öncelikle bebeğin biyolojik anne ya da babasının hayatta olması hâlinde, o an içinde bulunduğu duruma binaen bebeğini evlatlık vermek isteyen kişilerin daha sonra pişman olma gibi eylemlerde bulunması söz konusudur. Bu anlaşmayı yapan aileler çok iyi düşünmeli ve ileride karşılaşılması muhtemel ihtimalleri göz ardı etmemelidir. Aksi hâlde evlat alan aile için de çocuk için de ciddi bir travmaya sebep olunur.
Bu aşamada izlenecek yöntem; evlat edinme koşullarının hâsıl olması hâlinde Aile Mahkemesi’ne başvurarak gereken işlemleri başlatmaktır. Günümüzde evlat edinme yöntemleri arasında sayılabilecek en güvenilir ve yasal başvuru yolu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı bir kurumdan evlat edinmektir.
Ailesinden farklı gerekçelerle korumaya alınan, buluntu ya da terk edilmiş bebek ve çocukların evlat edinebilmesi için devlet tarafından yasal koşulların oluşması gerekiyor. Başvuru yöntemi; yerleşim yerinizin bulunduğu ilde bulunan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na başvuruda bulunmanızdır. Evlat edinmek için istediğiniz çocuk yeni doğmuş bebek evlat edinmek için ise bunu belirtmeniz sonucu başvurunuz işleme alınır. Gerekli şartların incelenmesi ve uygun bulunmanız hâlinde sizlere bilgi verilir.
Yeni Doğmuş Bebek Evlat Edinmenin Hukuki Boyutları
Türkiye’de evlat edinme şartları; Türk Medeni kanunu 305. Maddesi’nden 320. Maddesi’ne kadar olan tüm maddeleri kapsar. Çocukların korunmasına ilişkin kanun ve uluslararası sözleşmede bulunan evlat edinme işlemine dair sözleşme onayına tabi kanun, şartlar arasındadır.
Küçüklerin başka bir aileye verilerek evlat edinilmesine ilişkin aracılık faaliyeti yapılmasına yönelik olan tüzük bu şartlar arasında yer almaktadır. Evlat edinilecek çocuğun yaş grubu, evlat edinme şartlarında sorun teşkil etmez.
Çocukların evlat edinirken küçük ve ergin olarak ayrılması yaşına uygun olarak belirtilir. Yeni doğmuş bebeği evlat edinmek için bebeğin doğumu itibari ile altı hafta geçmesi gerekir. Evlat edinme talebinin bu süreçten sonra yapılması önemlidir.
Evlat edinirken biyolojik anne ve babadan rıza alınması, bu süreçten sonra geçerlilik kazanır. Verilen altı haftalık süreç ani karar verilmemesi, ailenin daha geniş düşünebilmesi adına verilmiş bir süredir.
Annelerin doğum sonrası lohusalık süreci yaşamaları, psikolojik olarak sağlıklı düşünme eğilimlerini azaltır. Bu nedenle annenin bu kararı daha sakin vermesi, bebeğe bakabilme konusunda kendisine güvenmesi adına önemli bir süreçtir. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda, hamile olan bir kadından alınan beyan kabul edilemez, geçersizdir.
Yeni Doğmuş Bebek Evlat Edinmek İçin Nereye Başvuru Yapılır?
Yeni doğmuş bir bebek evlat edinmek için, öncelikle bebeğin doğmuş veya altı haftalık olması gereklidir. Bu bebekler için de aileden izin alınarak Aile Mahkemesi’ne giderek başvuru yapılmaktadır. Bunun dışında ise Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kurumu’na başvurulur. Başvuruda sıraya alınarak, evlatlık almak istenen aile incelenir. İnceleme süresi ile evlat edinme işlemlerinin tamamlanması süreçleri farklıdır.
Yeni Doğmuş Bebek Evlatlık Edinmenin Şartları Nelerdir?
Yeni doğmuş bir bebeği, çocuğu evlat edinmek ya da on sekiz yaşına kadar olan bir ergini evlat edinmek için koşullar aynıdır. Öncelikle evlat edinmek isteyen kişilerin T.C. vatandaşı olması gerekmektedir. Şartlar; evlat edinmek isteyen eşlerin her ikisi için de geçerli olmak kaydı ile okuryazar ya da ilkokul mezunu olmalıdır.
Evlat edinmeyi düşünen eşler için otuz yaş üzeri olma şartı, her iki kişi için de geçerlidir. Eşlerin evlilik süreleri en az beş yıl olmalıdır. Biyolojik aileden alınacak yeni doğmuş bebek evlat edinmek için altı hafta ve üzeri olması, aile rızasının muhakkak alınması gerekir. Ebeveynlerin evlat edinmek istedikleri çocuk ile aralarındaki yaş farkında, evlat edinmek isteyen kişinin en az on sekiz yaş büyük olması gerekir.
Yaşının uygun olması hâlinde çocuğun rızasının alınması, evlat edinmek isteyen ailenin çocukları var ise onların haklarına zarar gelmeyeceği kanaati düşünülerek karar verilmesi önemlidir. Evli çiftlerde bir kişiye verilen evlat edinme işleminin yapılması için öncelikle diğer kişinin ayırt etme gücünden yoksun olması ve kanıtlanması gerekir.
İki sene evlilik birliği içerisinde ayrı yaşanması ya da eşlerin kayıp olması hâlinde bu kanıtlamak kaydı ile gerçekleşir. Evli olmayan bekâr bireylerin ise otuz yaşını doldurmaları hâlinde bu talepleri alınır. Bu şartları taşıyan her birey evlat edinme yoluna başvurabilir.
Yeni Doğmuş Bebek Evlat Edinme Süreci Nasıl İlerler?
Evlat edinmek için kanunda belirtilen şartların taşıması hâlinde başvuru süreci başlar. Bu süreçte evlat edinmek isteyen bireyler sırasıyla bazı işlemleri eksiksiz yapmalıdır. Bunlar; evlat edinme koşullarına uymak, başvuru için randevu almak, başvuruların Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bizzat ya da yazılı başvuruda bulunmaktır.
Yetkili olan kurumun istediği belgeleri eksiksiz olarak tamamlamak ve iki ay zarfında teslim etmek gerekmektedir. Evrak teslimi sonrası kişiler detaylı olarak araştırılır. Belge, evrak ve şartlara göre evlat edinmek isteyen bireyler, kurum tarafından en az beş kez görüşme için çağırılır. Bu görüşmelerde kişilerin evlat edinme konusundaki düşünceleri, sağlık durumu, psikolojik durumu, ekonomik ve toplumsal ilişkileri hakkında bilgi toplanmaya çalışılır.
Yetkililer tarafından görüşmeler kurum dışında yaşadığınız ya da evlat edindiğinizde çocuğun yaşayacağı muhtemel yere gelinerek yapılır. Yapılan görüşmeler, sunulan belgeler detaylı olarak incelenir, Sosyal İnceleme Raporu oluşturulur. Bu rapora göre ailelerin başvurularının olumlu ya da olumsuz sonuçlandırılması gerçekleşir.
Olumlu sonuçlanan rapor nezdinde, başvuru sıraya koyulur. Yeni doğmuş bebek talebiniz için öncelikle sıranın size gelmesi hâlinde en az bir sene çocuğun tüm bakımı, eğitimi ve temel ihtiyaçlarını karşılamak zorunludur. Bu durum kurum ile yapılan evlat edinme öncesi geçici bakım sözleşmesi ile garanti altına alınır.
En az bebeğin kalacağı bir yıl süre içerisinde, üç aylık periyodlarda izleme raporu hazırlanır. Bir yıllık süreç bitiminde ise tüm raporlar, belgeler ve gerekli evraklar sonucunda Aile Mahkemesi’ne evlat edinme davası açılır. Dava sonunda ise evlat edinme işleminiz netleşir ve bebeğiniz artık ailenizin üyesi olur.
Yeni Doğmuş Bebek Evlat Edinme Süreci Ne Kadar Sürer?
Yeni doğmuş bebek evlat edinmek için öncelikle belirtilen şartlara haiz olunmalıdır. Bu şartlar doğrultusunda evlat edinmek isteyen ailelerin bazı kriterleri bulunmaktadır. Başvurusu gerekli incelemeler sonucunda olumlu olarak sonuçlanan ailelerin başvuruları sıraya alınır.
Evlat edinmeden önceki süreç değişiklik gösterebiliyor. Evlat edinmek istenen ailenin şartlarının, evraklarının ya da bazı durumların yetersiz olması hâlinde, gerekli şartların oluşması farklı bir süreçtir. Başvuru sırasının gelmesi ise kurumdan gelecek cevaba bağlıdır. Özellikle yeni doğmuş bebek evlat edinme isteyen bir aile için bu süreç bazen uzayabilir.
Bunun nedeni yeni doğan bebek evlat edinme işleminden önce bebeklerde kötü koşullar olması, doğar doğmaz terk edilmesi gibi durumların ne zaman yaşanacağının bilinmemesidir. Başvurunun sonuçlanması durumunda bir yıl geçici sürenin ardından raporların olumlu olması hâlinde ise Aile Mahkemesi evlat edinme dava süreci ile belirlenmiş oluyor.
Yeni Doğmuş Bebek Evlat Edinme Başvurusu İçin Gerekli Evraklar
Küçükler arasından yeni doğan bebek evlat edinme adına yapılacak başvuruda istenen bazı belgeler vardır. Bunlar; nüfus kayıt örneği, adli sicil kayıt belgesi, yerleşim belgesi, diploma ve öğrenim belgesi, sağlık kurulu raporudur. Ekonomik durumu, mal varlığı, eşlerden diğerinin yabancı uyruklu olması hâlinde oturma izin belgesi talep edilen diğer evraklar arasında yer alıyor.
Yazar : Anıl Can Soysüren
