Verginin hesaplanması ya da vergilendirme hataları nedeni ile çok sayıda mağduriyet yaşanmaktadır. Konu ile ilgili yeterince bilgi sahibi olanlar veya hukuki danışmanlık alanlar, bu hataların kolaylıkla düzeltilmesini sağlayabilirler. Üstelik bu düzeltmeler için mahkemeye başvurma zorunluluğu da bulunmaktadır. Birçok durumda düzeltme işlemi, müracaata bile gerek kalmadan vergi dairesince yapılmaktadır.
Vergi Hatası Nedir?
Vergi ile ilgili hesaplarla vergilendirme hataları kaynaklı olarak, haksız bir biçimde eksik veya fazla vergi alınabilmektedir. Bu durum ise vergi hatası olarak tanımlanmaktadır.
Vergi Hatalarının Düzeltilmesi İşlemi Nedir?
İdareden kaynaklanan vergi hatalarının düzeltilmesi işlemi, mahkemeye gidilmeden çözülebilen bir idari işlemdir. Düzeltme süreci aynı zamanda vergilendirme sürecinin de kısalmasına katkı sağlamaktadır.
Düzeltme işlemi vergi dairesi tarafından hatanın tespit edildiği durumda, otomatik olarak yapılır ve vergi mükellefine bildirilir. Vergi hatasının mükellef tarafından tespit edildiği durumlarda ise, düzeltme işlemi için mükellefin veya vekilinin başvuruda bulunması gerekmektedir. Her iki durumda da vergi hatası düzeltildiğinde, yeni belirlenen miktar üzerinden vergilendirme yapılır.
Mükellefin hatalı vergiyi ödemesinden sonra, vergi hatalarının düzeltilmesi gerçekleşmişse, mükellef eksik olan kısmı öder ya da fazla ödediği miktarı geri alır. Fazla ödenen miktarın geri alınması için, vergi mükellefinin düzeltme kararından sonra en geç bir yıl içinde, ilgili vergi dairesine başvurması gerekmektedir. Aksi halde otomatik olarak, fazla miktarın ödeme işlemi yapılmamaktadır.
Vergi Hataları Nelerdir?
Vergi hataları dört ana başlıkta oluşmaktadır.
Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır;
- Mükellefin şahsında hata: Bu hata genellikle isim benzerliğinden kaynaklanır. Bu durumda vergilendirme, gerçek vergi mükellefi yerine başka bir kişi adına yapılmıştır.
- Mükellefiyette hata: Bu hata mükellefin şahsında hata ile karıştırılsa da tamamen farklıdır. Burada vergi mükellefi olmayan yani vergiye tabi bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin vergilenmesi gerçekleşmektedir.
- Verginin konusunda hata: Verginin konuları arasında bulunmayan işlemlerden dolayı vergilendirme işlemi, verginin konusunda hatayı oluşturmaktadır.
- Vergi hatalarının sonuncusu ise, vergilendirme ve muafiyet döneminde hata olarak adlandırılmaktadır. Bu da vergilendirme dönemi haricinde vergilendirmenin yapılmış olmasından kaynaklanmaktadır. Bazı durumlarda ise vergi alınmamasına karar verilebilmektedir, buna da muafiyet dönemi denmektedir. Bu dönemde vergilendirme yapılması da bu hatanın kapsamına girmektedir. Bu hatalar vergi mükelleflerinin tespitinden kaynaklanmaktadır.
Hesap Hataları Nelerdir?
Hesap hataları, vergi miktarlarının belirlenmesi esnasında yapılan maddi kaynaklı hatalardır. Bu hataların başında ise, matrah hataları gelmektedir. Vergi mükelleflerinin ödemesi gereken vergi miktarını belirlerken kullanılan miktar ve değerler matrah olarak adlandırılmaktadır. Söz konusu matrahın hesaplanması esnasında yapılan hatalar, ödenmesi gereken vergi miktarında da hatanın oluşmasına neden olmaktadır. Bu hata nedeniyle de ödenmesi gerekenden az veya fazla vergilendirme yapılmaktadır.
Hesap hatalarının ikincisi ise vergi miktarında yapılan hatalardır. Bu hata ise vergi miktarının hesaplanmasında kullanılan tarife ve oranlarda yapılan hatalardan kaynaklanmaktadır. Bu hatalar da direkt olarak vergi miktarının gerekenden az veya fazla vergilendirilmesine sebep olmaktadır. Hesap hatalarının sonuncusu ise, mükerrer vergilendirme hatasıdır. Bu hatalar, aynı vergi dönemi ve aynı vergi matrahının kullanılarak, aynı konu üzerinden birden fazla verginin tahsil edilmesinden kaynaklanmasıdır. Buna örnek olarak, veraset ilan vergisinin birden fazla varisten talep edilmesi gösterilebilir.
Vergi Hatalarının Düzeltilmesinde Zamanaşımı
Vergi hatalarının düzeltilmesi için belirlenen zaman aşımı süresi 5 yıldır. Ancak ilan yolu ve icra kararlarına bağlı olarak bu süre bir yıl daha uzatılabilmektedir.
Düzeltmeye Yetkili Makam Neresidir?
Vergi hatalarının düzeltilmesi için yetkili makam, vergi hatasını yapan vergi dairesi olmaktadır. Bu nedenle de düzeltme talebi için aynı vergi dairesine başvuru yapılmalıdır.
Vergi Mahkemesine Dava Açma Süresi İçinde Düzeltme Yoluna Başvurulması
Vergi hatalarının düzeltilme yolu çoğunlukla, vergi dairelerince ve idari bir işlem olarak gerçekleşmektedir. Vergi mükellefi, kendisine ait vergi hatasının düzeltilmesi için ilgili vergi dairesine yazılı olarak müracaat etmelidir. Bu müracaatın sonucu 30 gün içinde vergi mükellefine yazılı olarak bildirilmelidir. Vergi hatasının düzeltilmesi talebi bu süre içinde reddedilirse ya da 60 gün içinde cevap verilmemişse (reddedilmiş sayılır), vergi mükellefine dava açma hakkı doğurur. Bu sürelerin tamamlanması ve olumsuz cevap alınmasından itibaren, 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açmak için başvuru yapılabilir.
Yazar : Anıl Can Soysüren
