Hukuk kurallarının varlığı toplum yaşamında bir düzen sağlamak içindir. İnsanlar bir arada yaşarken bazı kaideler çerçevesinde hareket etmek durumundadırlar. Bu kaideler kanun koyucu tarafından düzenlenir ve vatandaşların da bu kurallara uyması beklenir. Kişiler kanunlara uymadıklarında çeşitli cezalar alabilirler. Uyuşturucu Madde İmal ve Ticaret Suçu da bu tür durumlardan biridir. Bu suça dair kanunlar TCK md 188 ile açıklanmıştır.
Uyuşturucu madde olarak adlandırılanlar eroin, kokain, morfin gibi isimlere sahip olduklarında suçu daha nitelikli hale getirme ve daha ağır ceza ile karşılaşılma durumunu yaratırlar. Bu suç ile ilgili olarak bilinmesi gerekenlerden biri de uyuşturucu kaçakçılığı suçu olarak da adlandırıldığıdır.
Türk Ceza Kanunu birçok suça istinaden kanunlar aracılığı ile çeşitli yaptırımlar uygular. Uyuşturucu madde imal ve ticaret suç işlendiğinde de TCK 188 devreye girmektedir. Bu tür suçlar tüm toplumu olumsuz yönde etkileme özelliğine sahip olurlar. Ayrıca uyuşturucu madde ile ilişkilendirilen tüm suçlarda çeşitli kabahatlerin işlenmesine de zemin hazırlayan bir yön bulunur.
Bundan dolayı uyuşturucu madde suçu toplumu, kişileri ve aileleri doğrudan etkileyebilme özelliğine sahip olan suçlar arasında yer alır. Suçun unsurları arasında yer alan maddi unsurlardan biri de mağdurdur.
Uyuşturucu madde suçları işlendiğinde devlet mağdurun yanında olan taraftır ve toplumun bu suçtan etkilenmesine bağlı olarak da toplumu temsilen devlet kurumları devreye girer. Uyuşturucu maddeler ile ilgili olarak imal edilmesi, ithal edilmesi, ya da satılması ve ticari amaçlarla kullanılması da yasaktır.
TCK 188/1 Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde İthal Suçu
TCK 188/1 bu konuya ilişkin olarak gerekli kuralları belirlemiştir. Türk Ceza Kanunu’nda yer alan 188. Maddenin 1. Fıkrası konuya açıklık getirirken Türkiye sınırları içerisine uyuşturucu maddenin girmiş olması ithal edilme suçunu işlemek için yeterlidir. TCK 188/1 Uyuşturucu Madde İthal Suçu için fail gümrük kapısından geçmeden hemen önce yakalandığında bu suça teşebbüs etmekle itham edilir.
TCK 188/2 Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde İhraç Suçu
Uyuşturucu madde suçlarını ilgilendiren birçok ayrıntı yer alırken TCK 188/2 Uyuşturucu Madde İhraç Suçu Türkiye’den başka bir ülkeye bu maddeler çıkarıldığında işlenmiş kabul edilir. Uyuşturucu madde gümrük kapısından başka bir ülkeye çıkarıldığında bu suç oluşmuş demektir. Failin uyuşturucu maddeyi başka bir ülkeye götürmek için Türkiye üzerinden hareket etmesi durumunda ise nakletme suçu işlenmiş olur.
TCK 188/3 Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Bulundurma Suçu
Bu suç da uyuşturucu ve uyarıcı maddelere yönelik olarak ortaya çıkar. Fail bu maddeleri üzerinde bulundurduğunda TCK 188/3 Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Bulundurma Suçu işlenmiş kabul edilir. TCK’nın bu maddesi uyuşturucu maddelerin bulundurulmasına ve nakledilmesine yönelik olarak belirlenen cezaları kapsamaktadır.
TCK 188/4 Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Satma Suçu
Bu kanun maddesi uyuşturucu madde satanları ilgilendirirken uyuşturucu maddeleri satmak, ticaretini gerçekleştirmek ya da halka açık alanlarda bu suçu işlemek çeşitli yaptırımlara maruz bırakılır.
Uyuşturucu madde suçları ağır yaptırımları olan suçlar arasında yer alırken TCK 188/4 Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Satma Suçu ile ilgili kanun maddesidir. Hapis cezası ya da para cezası gibi çeşitli yaptırımlar bu tür suçlar için uygulanır.
Uyuşturucu Madde İmal Etme Suçu
Uyuşturucu maddenin imal edilmesi herhangi bir maddenin ya da uyuşturucu maddenin işlemden geçirilmesi ve yeni bir maddeye dönüştürülmesi olarak tanımlanır. Uygulanan işleme bağlı olarak maddenin niteliğinde bir değişim olması bu suçun işlenmesi için yeterli bir nedendir. Uyuşturucu Madde İmal Etme Suçu işlenirken ayrıca kullanılan aletlerin ve imal edilecek yerin de bu işlemler için uygun olması gerekir. Suçun işlendiğine dair bir soruşturma açıldığında Adli Tıp Kurumu bu konu ile ilgili araştırmayı yapan ve uygunluk konusunda karar veren kurumdur.
Uyuşturucu maddeler ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler arasında bu maddeleri kullanmak ile ticaretini yapmak arasında fark olduğu yer almaktadır. Ticaretini yapan ile kullanma suçunu işleyen kişilerin tespit edilmesinde bazı ayırt edici yanlar bulunur.
Kullanmak için bu maddeyi bulunduran kişilerin sınırlı miktarda ve kendine yetecek oranda uyuşturucu madde taşıdığı düşünüldüğünden bu miktarın dışına çıkıldığında suç ticaret olarak kabul edilir.
Suç ile ilgili araştırma yapılırken sanığın hangi davranışı sergilediği dikkate alınır. Bu durumda da sanığın uyuşturucu madde ile yakalandığında başkasına verme, tedarik etme ya da satma gibi eylemler içerisinde olmaması gerekir.
Sanığın nerede uyuşturucu madde ile yakalandığı da soruşturma aşamasında araştırılır. Ayrıca bu maddelerin sanık üzerinde bulunduruluş şekli de dikkate alınır. Çok sayıda ve paketler halinde hazırlanmış uyuşturucu maddeler için oluşacak kanaat farklı yönde olur.
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunun Cezası
Bu tür suçlar ile ilgili olarak TCK 188’de gerekli düzenlemeler yapılırken uyuşturucu madde suçları seçimlik hareketli suçlar kapsamında ele alınır. Suçu işleyen kişiler için hapis cezası uygulanırken bu yaptırımın süresi 20 yıldan 30 yıla kadar olur. Ayrıca para cezası da bu suçlara verilen cezalardan biridir.
Uyuşturucu madde ticareti yapan kişilerin etkin pişmanlıktan yararlanması durumunda bazı ceza indirimleri alması mümkün olurken etkin pişmanlığa yönelik olarak iki türlü hareket edilebilmektedir. Suç işlendiğinde bu durum resmi makamların haberi olmadan önce sanık suç ortaklarını ya da uyuşturucu maddelerin saklandığı yerleri ilgili birimlere bildirdiğindeki durumu ile suç işlendikten ve yakalandıktan sonraki etkin pişmanlık indirimleri arasında da fark olur.
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunun Cezası hapis ile neticelenebilen türdedir. Bunun yanı sıra para cezaları da bu suçlarda uygulanırken etkin pişmanlıktan yararlanmak isteyen failin koşulları sağlaması ve verdiği bilgilerin işe yarar olması gerekmektedir.
Dilerseniz Ceza Hukuku ve Sağlık Hukuku sayfalarına da göz atabilirsiniz.
Yazar : Anıl Can Soysüren
