Türkiye yabancılar tarafından tercih edilen ülkeler arasındadır. Coğrafi konumu ve yabancılara sunduğu imkanlarla dikkat çekmektedir. Bir yabancının Türkiye’de yaşayabilmesi için öncelikle oturma izni yani ikamet alması gereklidir. Süreç doğru yönetildiğinde hiçbir sorun yaşamadan özel durumlar dışında her yabancı Türkiye’de oturma iznini kolaylıkla alabilmektedir.
Oturma/ikamet izni veya vize muafiyetinin sağladığı süreden ya da doksan günden (3 ay) daha fazla Türkiye’de kalmak isteyen yabancı uyruklu kişilerin alması gereken bir belgedir.
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda verilen şartların sağlanması sonucunda ikamet izni yabancı uyruklu kişilere verilmektedir.
Türkiye’de Yaşamak İsteyen Yabancı Uyruklu Kimselerin Oturma İzni Çeşitleri Nelerdir?
Türkiye’de oturmak isteyen yabancıların oturma izni başlıkları şu şekildedir:
- Öğrenci ikamet izni
- Aile ikamet izni
- İnsani ikamet izni
- İnsan ticareti mağduru ikamet izni
- Kısa dönem ikamet izni
- Uzun dönem ikamet izni
Türkiye’de Yaşamak İsteyen Yabancı Uyruklu Kimselerin Oturma İzni (ikametgâh) Alma Süreci Nedir?
Öncelikle kişinin hangi ikamet çeşidine başvuracağı belirlenir. Yabancı uyruklu kişinin Türkiye’de hangi ilde oturma izni almak istediği netleştirilir ve oturmak istediği ikamet bölgesinin Göç İdareleri’ne başvuru da bulunulur.
Bu başvuru süresini yabancı uyruklu kişi kendi yapabileceği gibi yabancı uyruklu kişinin varsa avukatı da süreci yönetebilir. Gerekli belgeler ve şartlar oluşturulduğunda Göç İdaresi memuruna her şey teslim edilir. Bu başvuru sürecinden sonra kişinin ikamet alma isteği incelenip değerlendirilir. Başvuru süreci olumlu sonuçlanır ve yabancı uyruklu kişinin Türkiye’de belirttiği yerde oturması kabul edilmişse oturma izni kartı ikamet adresine posta yoluyla gönderilir.
Türkiye’de En Çok Tercih Edilen İkamet İzni Çeşidi Hangisidir?
Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de oturma izni almak için en sık başvuru da bulunduğu ikamet “kısa dönem ikamet” çeşididir. 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda belirlenen şartlar ve koşullar zamanla değişmektedir. Bu sebeple oturma izni belgelerini doğru hazırlamak için güncel şartların her zaman kontrol edilmesi gerekmektedir.
Türkiye’de Yabancı Uyruklu Kimseler Ne Gibi Durumlarda İkametini Değiştirmelidir?
Yabancı uyruklu kişiler ikamet izninin verilmesi için bazı esas olan gerekçeler ikamet izni alırken sunmaktadır. Bu süreçte sunulan gerekçeler değişmiş ya da yeni farklı gerekçeler ortaya çıkmışsa ikamet iznini yeni amacına uygun değiştirmelidir.
Türkiye’de Yabancı Uyruklu Kimseler Kısa Dönem İkamet İzni Nasıl Çıkarabilir?
Yabancı uyruklu kimse oturma izni almak için kısa dönem ikamet türünü seçmişse bu ikamet türünün şartlarını ve belgelerini yerine getirerek ikamet edeceği bölgenin Göç İdareleri’ne başvuruda bulunmalıdır. Bu başvuruyu bizzat kendi yapabileceği gibi varsa avukatı da gerçekleştirebilir.
Türkiye’de Kısa Dönem İkamet İzni Hangi Yabancı Uyruklu Kimselere Verilir?
Türkiye sınırları içerisinde taşınmaz malı bulunan, ticari bağlantıları olan, iş kurmak isteyen, hizmet içi eğitim programlarına katılan, bilimsel araştırma yapma amacında olan, öğrenci değişim programı çerçevesi içinde eğitim için gelecek olan, üniversite okumak için gelecek olan, turizm amaçlı kalacak olan, kamu sağlığını tehdit etmediği sürece tedavi amaçlı gelecek olan, adli veya idari makamların talepleri sonucunda Türkiye’de kalması gereken, aile ikametinde bulunup sonradan kısa dönem ikamete geçmek isteyen, kamu kurumları vesilesiyle Türkiye’de staj, kurs, araştırma ve eğitim görecek kimse, Türkçe öğrenme kurslarına katılacak olan, Türkiye’de yüksek öğrenimden mezun olup altı ay içinde oturma iznine başvuran kişilerin hepsine “kısa dönem ikamet” izni verilebilmektedir.
Yabancı Uyruklu Kimselerin Turizm Amaçlı İkamet İzni Alma Süreçleri
Göç idaresinin gerçekleştirdiği yeni ikamet izni düzenlemesine göre sadece turizm amaçlı ikamet izni alan yabancı uyruklu kişiler aldıkları 1 yıl süreli ikamet izni süresi bittiğinde turizm amacından farklı bir ikamet gerekçesi göstermedikleri taktirde tekrar ikamet izni verilmeyecektir. Turizm amaçlı ikamet izni bir defaya mahsus kişilere verilecektir.
Türkiye’de Yabancı Uyruklu Kimselere Kısa Dönem İkamet İzni Verilme Şartları Nelerdir?
Yabancı uyruklu bir kimsenin Türkiye’de oturma izni alabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi gerekmektedir. Bu şartlar zamanla ya da ikamet türüne göre değişmektedir. Kısa dönem ikamet türü için oluşturulması gereken şartlar ise şöyledir:
- Türkiye’de ikamet edeceği adresi netleştirip bilgisini vermesi,
- Genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun bir barınma alanına sahip olması,
- Türkiye’de kalmak istemesinin nedenlerini somut destekleyecek belgeleri ve bilgileri ibraz etmesi (bu nedenler değiştiğinde ikametinin değişmesi için başvuru yapılası gereklidir),
- Türkiye’ye giriş izni olmayan yabancılar kapsamının içinde olmamak,
- Vatandaşı olduğu ve esas ikamet ettiği ülkenin yetkili makamlarından (resmi evrak) adli sicil kaydını gösteren belge (gerekli duyulduğunda).
Türkmenistan Vatandaşları İkamet İzni Nasıl Alır?
Türkmenistan vatandaşları hiçbir izin belgesi olmadan Türkiye’de 30 gün boyunca gelip konaklayabilirler. Bu süreden daha fazla kalmak isteyen Türkmenler İl Göç İdaresi Müdürlüğü’nden oturma izni almaları zorunludur. Oturum izninden önce yabancılar için yapılan sağlık sigortası zorunludur.
Türkiye’ye giriş yapan Türkmenistan Vatandaşları 30 gün içinde ikamet izni için randevu alıp süreci tamamlamaları gerekmektedir. Bu hususta oluşan ihmalkarlıklar neticesinde Türkiye’de kaçak durumuna düşerler.
İlk defa oturum iznine başvuracak olan Türkmen, Türkmen oturma izni almak için bizzat kendi ya da varsa avukatı randevu saatinde İl Göç İdaresi binasında bulunmalıdır. Türkmen oturma izni olan kişi izninin bitmesine altmış gün kala iznini uzatmak için tekrar başvuruda bulunmalıdır.
İl Göç İdaresi oturma izni başvuru sırasında Türkmenistan vatandaşlarının zagran pasaportlarını görmek ister eski tip pasaportları oturma izni başvursun da kabul görmemektedir.
Afganistan Vatandaşları İkamet İzni Nasıl Alınır?
Afganistan Konsolosluğu’ndan pasaport alan Afganlar oturma izni için İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne başvuru da bulunabilirler. Türkiye’de bulunma amaçlarına yönelik bilgi ve belge ibraz ederek ve diğer istenen şartları yerine getirerek oturma iznine sahip olabilirler. Bu süreci bizzat kendileri ya da varsa avukatları yönetebilir.
Türkiye’ye resmi yollarla giriş yapan Afganistan vatandaşları çeşitli nedenlerden dolayı vize ihlali oluşmuş kişilere de ikamet fırsatı ülkemiz tarafından verilmektedir. Afganistan’ı savaştan ya da geçerli başka sebeplerden terkeden Afganlara ikamet izni başvurusu hakkı tanınmaktadır.
Azerbaycan Vatandaşları İkamet İzni Nasıl Alınır?
Azerbaycan vatandaşları Türkiye’ye gelip vize süreleri kadar konaklama yapabilirler. Resmi muafiyet süresi bitiminden sonra mutlaka ikamet iznine başvurmaları gereklidir. Her yabancı uyruklu kişi için geçerli olan şartlar Azerbaycan vatandaşları içinde geçerlidir. Türkiye’de ikamet etmek istedikleri bölgede bulunan İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne başvuruda bulunarak ikamet izni/ikamet tezkeresini alabilirler. Oturma izinlerinin bitmesine 60 gün kala ikamet izinlerini yenilemek için tekrar başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Bu süreçleri bizzat kendileri yönetebileceği gibi varsa avukatları da bu süreci yönetebilir.
Yabancı Uyruklu Kişilerin Türkiye İkamet İzni Süresi Biterse Ne Yapmalılar?
Turizm amaçlı alınan ikamet izni dışında diğer ikamet izinleri gerekli şartlar oluşturulduğunda yeniden uzatılabilir. İkamet izni aldıktan sonra süre dolmasına 60 gün kala ikamet izninizi yenilemeniz gerekmektedir. Süre dolduğunda izin süreciniz yenilenmemişse kaçak durumuna düşersiniz.
İkamet izni almak için gösterdiğiniz neden ikamet ettiğiniz süre içerisinde değişmişse bunu belirtip ikametinizi yenilemeniz gerekmektedir.
Yabancı Uyruklu Kimseler Türkiye Vatandaşı Birisiyle Evlendiğinde İkamet İzni Süreçleri Nasıl İlerler?
Yabancı uyruklu kimse Türk vatandaşı birisiyle evlendiğinde aile ikamet izni verilmektedir. Türkiye’de bu izin sadece Türk vatandaşlarıyla sınırlı tutulmamış ayrıca Türkiye’de yasal ikamet izni olan yabancılar ile mülteciler ve ikincil koruma sahibi yabancılarla evli yabancılar da aile ikamet iznine başvuru da bulunabilirler. Kişi mağduriyet görmeden boşanırsa geçici ikamet iznine başvuru da bulunabilirler. Belirli bir mağduriyetten dolayı boşanma gerçekleşirse ikameti devam etmektedir. Yabancı uyruklu kişinin çocukları da ikamet iznine dahil edilir. Çocuklar reşit olduğunda en az Türkiye’de 3 yıldır ikamet ediyorlarsa kısa süreli ikamet iznine başvuruda bulunabilirler.
Dilerseniz yabancılar ve vatandaşlık hukuku sayfasına da göz atabilirsiniz.
Yazar : Anıl Can Soysüren
