Trafik kazaları, sayı olarak kazalar arasında önemli bir yere sahiptir. Bu kazaların büyük bir kısmı maddi hasarlara yol açarken, önemli yaralanmalara ve hatta ölümlere de neden olabilmektedir.
Maddi hasarlarla sonuçlanan trafik kazalarında, yaygın olarak sigorta şirketleri vasıtası ile hasarlar tazmin edilebilmektedir. Yaralanma ve ölümle sonuçlanan trafik kazası nedeniyle tazminat davası açılarak ise önemli oranda destek sağlanabilmektedir. Bunun içinde, bu davaların nasıl, hangi mahkemelerde ve hangi koşullar için açılacağının bilinmesi gerekmektedir.
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Nedir?
Motorlu aracın dahil olduğu ve ölüm, bedensel yaralanmalar ile diğer kişilerin mal varlıklarına zarar verme ile sonuçlanan kazalar sonucunda, zarar görenlerin zararlarının tazmini için zarar verenlere açtığı tazminat davalarına trafik kazası nedeniyle tazminat davası adı verilmektedir. Bu davalar, trafik kazasında sorumluluğu olanlara karşı açılmaktadır.
Burada bahsedilen tazminat ise, bedensel ve mal varlığında oluşan zararlar için geçerli olmaktadır. Gerek maddi gerekse manevi tazminat davalarının sonuçlanması oldukça uzun zaman almaktadır.
Bunun nedeni ise; istenen belgelerin eksik teslimi ya da zamanında teslim edilememesi ile mahkemelerin yoğun iş yükleridir. Bu süre ise, mağdur ve yakınları için daha fazla mağduriyet doğurmaktadır. Bu nedenle, trafik kazalarında açılacak tazminat konusunda uzmanlaşmış kişilerden hukuki danışmanlık almak, hem süre hem de sonuç bakımından faydalı olmaktadır.
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Kimlere Açılabilir?
Haksız fiil olarak kabul edildiği için, trafik kazalarında hem maddi hem de manevi tazminat davası açılabilmektedir. Bu kapsamda oluşan yaralanma, ölüm ve maddi zararlar için trafik kazası tazminat davası şu kişilere açılabilir;
- Kazayı yapan aracın sürücüsü: Sürücünün meydana gelen kazada kusurlu olması halinde
- Kazayı yapan aracın sahibi: Aracın sahibi, kanunlara göre aracın işleteni olarak kabul edildiğinden
- Aracın işleteni: Aracın işleteni genel olarak sahibidir. Araç sahibi, aracın işletmesini herhangi bir kişi veya kuruluşa vermiş olabilir. Bu durumda, kazada kusuru olan aracın işleteni olarak, bu kişi veya kuruluşa da tazminat davası açılabilir.
- Sigorta şirketi: Trafik kazasında kusurlu olan aracın, zorunlu trafik sigortası ve varsa kaskosunu yapan sigorta şirketi de zarardan sorumlu tutulur. Bu kapsamda, sigorta şirketine de tazminat davası açılabilir. Sigorta şirketinin söz konusu yaralanma, ölüm ve maddi zararlar için belirlenen limitler dahilinde, zararın tazmininde hukuki sorumluluğu bulunmaktadır.
Trafik kazalarında, kazaya bizzat neden olan kişilerden başkalarına da trafik kazası tazminat davası açılmasının nedeni, söz konusu kişi ve kurumların da kazadaki sorumluluğundan kaynaklanmaktadır.
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davasında Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Trafik kazası nedeniyle tazminat davasında yetkili mahkemeler değişebilmektedir. Bu davalar, kazadan zarar gören davalıların herhangi birinin ikamet ettiği yerdeki mahkemede açılabildiği gibi davacının ikamet ettiği yerdeki adliyede de açılabilir. Tazminat davaları kazanın olduğu yerdeki adliye veya sigorta şirketinin bulunduğu yerdeki adliyede de açılabilmektedir.
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davasında Görevli Mahkeme Hangisidir?
Yaralanma veya ölümle sonuçlanan trafik kazaları için maddi ve manevi tazminat davalarına, asliye hukuk mahkemeleri bakmakla görevlendirilmiştir. Kazanın olduğu bölgedeki asliye hukuk mahkemesi, bu davaları yürütmekle görevlidir.
Sigorta şirketlerine açılacak olan tazminat davalarına ise asliye ticaret mahkemesi bakmakla görevlendirilmiştir. Eğer tazminat davası, tüm sorumlular için beraber açılacaksa, bu durumda da asliye ticaret mahkemesine dava açılabilir.
Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminat Davasında Hangi Zararlar İstenebilir?
Yaralanmalı trafik kazalarında, kazada yaralanan kişinin maddi ve manevi tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Özellikle yaralanmalı trafik kazalarında, manevi tazminat isteme hakkı yaralanan kişinindir.
Ancak, yaralanma sonucunda uzuv kaybı ya da ağır bir bedensel yaralanma oluşmuşsa, bu durumda yaralanan kişinin yakınları da manevi tazminat isteyebilir. Yaralanma ile sonuçlanan trafik kazalarında; tedavi giderleri, kazanç kaybı, çalışma gücünün eksilmesinden kaynaklanan kayıplar ve gelecekteki ekonomik kayıplar tazminat olarak istenebilir.
Ölümlü Trafik Kazası Tazminat Davasında Hangi Zararlar İstenebilir?
Ölümle sonuçlanan trafik kazalarında; ölen kişinin yakınları, ölümden kaynaklanan elem ve ıstırap dolayısı ile manevi tazminat isteyebilirler. Bunun yanı sıra, ölüm gerçekleşene kadar yapılan tedavi giderleri ile cenaze giderleri de tazminat olarak talep edilebilir.
Ölümlü trafik kazalarında talep edilebilen bir diğer tazminat ise destekten yoksun kalma tazminatıdır. Bu tazminat, ölümden dolayı ömür boyu ekonomik destekten yoksun kalınması nedeni ile ölenin yakınları tarafından açılmaktadır.
Trafik Kazalarında Manevi Tazminatın Hesaplanması Nasıl Yapılır?
Ölüm ya da yaralanma ile sonuçlanan trafik kazalarında manevi tazminat isteme hakkı da bulunmaktadır. Tazminatların belirlenmesinde temel esas, bunun bir zenginleşme aracına dönmemesidir. Tazminatın belirlenmesindeki en önemli konu, acının kısmen olsa da giderilebilmesidir.
Hâkimler, manevi tazminat miktarını belirlerken; öncelikle olayın nasıl meydana geldiğine ve kazadaki kusur durumlarına bakarlar. Hâkimler ayrıca, her iki tarafın da sosyal ve ekonomik durumlarını inceleyerek manevi tazminat miktarını belirlerler. Bu davalarda genellikle davacılar mağdur olmaktadır, bu nedenle Yargıtay’ın içtihat ve kararları da tazminat miktarı belirlemede göz önünde bulundurulmalıdır.
Trafik Kazalarında Maddi Tazminatın Hesaplanması Nasıl Yapılır?
Trafik kazalarında maddi tazminatın hesaplanmasında, olaydaki kusur oranı ile zarar oranının dereceleri önem arz etmektedir. Bu hesaplamada önemli olan, maluliyeti oluşan kişinin kaybettiği iş gücü miktarıdır.
72 yaşına kadar herkesin işgücünün bulunduğu kabul edilir ve hesaplama yapılırken kaza esnasındaki şahsın yaşı, bu rakamdan çıkarılır. Yapılan hesaplamada, maluliyet oranı da önemli bir çarpan olmaktadır.
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davasında Zamanaşımı Süresi Nedir?
Trafik kazası nedeni ile tazminat davası açılması için iki süre belirlenmiştir. Bunlardan birincisi; tazminat davası esas zamanaşımı süresidir. Bu süre fail ile zararın öğrenilmesi ile başlar ve en fazla iki yıldır. Fail ve zarar çok daha sonra öğrenilse bile bu süre 10 yılı geçememektedir.
İkinci süre ise, ceza zamanaşımı süresidir. Trafik kazası ölümle sonuçlanmışsa, taksirle adam öldürme suçu kapsamına, yaralanma ile sonuçlanmışsa taksirle adam yaralama suçu kapsamına girmektedir. Bu durumda ceza zamanaşımı süresi, hangi suç kapsamında bulunuyorsa o suçun ceza zamanaşımı süresi olarak uygulanır. Zamanaşımı süresi hesaplanırken, bu iki süreden hangisi mağdurun lehine ise o süre esas olarak alınır.
Kazada Ölen Sürücü Tam Kusurlu ise Aile Yakınları Tazminat Alabilir mi?
Eskiden trafik kazasında ölen sürücünün tam kusurlu olarak tespit edilmesi halinde, aile yakınları tazminat alamamaktaydı. Yargıtay, geride kalan aile yakınlarının mağduriyetini önlemek için aldığı karar sonucunda, ölen kişinin anne, baba, eş ve çocukları da tazminat almaya hak kazanmıştır.
Hasarlı Trafik Kazalarında Hangi Konularda Tazminat İstenebilir?
Hasarlı trafik kazası denildiğinde, kaza sonucu ölüm ya da yaralanmanın olmadığı, sadece araç hasarı olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda öncelikle hasar bedeli talep edilebilir. Söz konusu bedel; kazadan dolayı araçta oluşan hasarın düzeltilmesi için gerekli olan tamir masraflarını içermektedir.
Aracın söz konusu hasar giderilmesi için geçen zaman zarfında, kullanılamamasından kaynaklanan kazanç kaybı da talep edilebilir. Son olarak, kazadan kaynaklanan hasarların giderilmesinde yapılan onarım, parça değiştirme ve boya gibi hususlardan dolayı aracın piyasa değeri düşmektedir. Bu durumda, araç değer kaybı olarak adlandırılan bu miktar da tazminat olarak talep edilebilir.
Dilerseniz Tazminat hukuku sayfamızı ve esas hakkında mütalaa nedir ? yazımıza göz atabilirsiniz.
Yazar : Anıl Can Soysüren
