Telif Hakları

Telif Hukuku ve Telif Hakları

 

Telif hukuku ve telif hakları; Türk Hukuk Sistemi’nde en çok merak edilen konulardan bir tanesidir. Türkiye’de 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu bağlamında koruma altına alınan telif haklarının 4 konuda ileri sürülebileceği açıktır. 5846 sayılı kanun kapsamında şu 4 konuda Telif Hukuku’na başvurmak mümkündür.

• İlim ve Edebiyat Eserleri,
• Musiki Eserleri,
• Güzel Sanat Eserleri,
• Sinema Eserleri.

Yukarıda bahsi geçen eserlerin Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında ele alındığı bilinirken özel mektup, portre ve diğer alametlerin de söz konusu kanun kapsamında ele alınabileceğinden söz edilebilir.

 

Telif Hukuku Kapsamında Eserin Korunması

 

5846 sayılı kanun kapsamında bir eserin korunabilmesi adına belli başlı şartlar vardır. Şartların sağlanmaması durumunda eserin korunması söz konusu olmayacaktır. Telif Hukuku alanının en önemli konularından bir tanesi olan şartları 3 ana başlık altında ele almak mümkündür.

1. Şekil Şartı: Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında sayılan eser gruplarından bir tanesine dahil olmayı ifade eder. Şekil şartını sağlamayan bir eserin FSEK kapsamında ele alınması söz konusu olmaz.
2. Subjektif Şart: Sahibin hususiyetini taşıma yani kişiye özel olma olarak açıklanabilir.
3. Algılanabilirlik Şartı: Bir fikrin somut bir esere dönüşmesi veya somutlaştırılabilecek bir hale getirilmesi durumudur. Henüz fikir aşamasındaki bir ifade ile alakalı FSEK kapsamında korumaya başvurmak mümkün değildir. 

 

Telif Haklarının Özellikleri

 

Telif haklarının özellikleri Telif Hukuku alanındaki problemlerin çözülmesinde oldukça değerlidir. Bu nedenle telifi öne sürmek adına hakların aşağıdaki özelliklerinin varlığından söz etmek gerekir.

• Telif haklarının ileri sürülebilmesi adına tescil işlemine ihtiyaç yoktur. Eserlerin üretilmesi ile birlikte telif hakkının kendiliğinden doğduğu kabul edilir.
• Telif hakkı soyut niteliğe sahipken haklarını koruduğu ürün ya da eserden farklı bir şekilde ele alınır.
• Telif haklarında ülkesellik ilkesi hakimdir. Telif haklarının hangi ülkede korunması arzu ediliyorsa koruma o ülkede gerçekleşir.
• Mutlak hak niteliği bulunan telif haklarının herkese karşı ileri sürülebileceği açıktır. Mutlak haklara getirilen sınırlamalar dışarıda bırakıldığında bu hakların sınırlanması söz konusu olmaz.
• Fikri mülkiyet haklarında korumanın ortalama 70 yıl olduğu kabul edilir.

 

5846 Kapsamında Eser Sahibinin Hakları

 

Türk Hukuk Sistemi’nde eser sahibine tanınan belli başlı haklardan söz edilebilir. Bu anlamda eser sahibinin aşağıdaki şekilde sıralanmıştır.

Manevi Haklar

• Umuma Arz,
• İsmin belirtilmesi yetkisi,
• Eserde değişiklik yapılmasının yasaklanması,
• Eser sahibinin malik ve zilyede karşı hakları.

Maddi Haklar

• İşleme Hakkı
• Çoğaltma Hakkı
• Yayma Hakkı
• Temsil Hakkı
• Umuma İletme Hakkı

Telif Hakları ile ilgili blog yazılarımız.

Bu yazıyı okuyanlar bunları da okudu