İnternet Üzerinden Hakaret Suçu
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte internet sistemleriyle tanıştık. Dijital göçmenlerin döneminde (eski kuşak diyebiliriz) her evde bir bilgisayar ya da internet yokken günümüzde artık herkesin cebinde bir internet mevcut. Her gelişim sürecinin pozitif olduğu kadar negatif sonuçları da oluşmaktadır. İnternet gelişiminin negatif yönlerinden korunmak için hukuktan destek alabilirsiniz.
İnternet üzerinden işlenen popüler suçların arasında hakaret suçu ön plana çıkmaktadır. İnternet üzerinden hakaret suçu için TCK m.125 hükümlerine bakılmaktadır.
Sanal ortam dediğimiz internet aracılığı ile sosyal medya üzerinden kişiler hakaret suçunu işleyebilir. Facebook, Instagram, Twitter, WhatsApp, BİP, Telegram ve buna benzer ortamlarda hakaret suçu işlenebilir. Ayrıca e-posta/mail üzerinden de hakaret suçu işlenmektedir.
Hakaret suçunun vücut bulması için belli bir somut durum içinde kişi/kişilerin şeref ve saygınlığının zedelenmesi aranmaktadır. Örneğin, bir kimseyi internet üzerinden hedef alarak “sen benim projemi çaldın hırsızsın” demesi internet üzerinden hakaret suçuna vücut verecektir. Bir kişiyi/kişileri hedef alarak sözlerle ya da davranış şekliyle değersizleştirmek/rencide etmek de hakaret suçuna vücut verecektir. Örneğin, sosyal medya ağlarından biri olan Twitter kullanıcılarından birinin, Twitter kullanıcısı olan bir diğer kişiye “şerefsiz” demesi belli bir somut durum oluşturur ve internet üzerinden işlenen hakaret suçu vücut bulur.
Hangi Sözler İnternet Üzerinden Hakaret Suçu Kapsamına Girer?
TCK m.125 hükümlerine baktığımızda internet üzerinden hakaret suçu kapsamında kelimeler tek tek verilmediği görülmektedir. Bunun yerine internet aracılığı ile kişi/kişilerin başka kişi/kişilere karşı sergilediği tavır ya da söz üzerinden konu ele alınmaktadır.
Sergilediğiniz/sergilenen hakaretin suç kabul edilmesi için kişi/kişilerin onur, şeref, saygınlık, itibarın zedelenmesi, kişi/kişilerin değersizleştirilmesi/rencide edilmesi gibi durumların oluşması gerekmektedir. Bu tip durumlarda internet yoluyla hakaret eyleminin sonucunda kişinin/kişilerin rencide olması ve toplum içinde değersizleştirilmesi fiillerinin bir ceza karşılığı vardır.
İnternet üzerinden kişinin ileti, mesaj ya da tweet göndererek açıkça başka bir kişiyi/kişileri hedef alarak “şerefsiz”, “geri zekalı”, “ahlaksız” vb. gibi sözler yazması/söylemesi kuşkusuz ki hakaret suçunun vücut bulması için yeterlidir. Örnek olarak, Instagram hesabınızdan bir fotoğraf paylaştınız ve altına direkt sizi hedef alarak birisi küfretti… Bu durum internet üzerinden hakaret suçunun vücut bulmuş hali olarak kabul edilir. Başka bir örnek vermek gerekirse, Instagram hesaplarından birine küfrediliyor ama kişinin kimliği belirtilmiyor, direkt yazılmıyor… Bu durumda kişinin Instagram hesabından ettiği küfür kimlik belirtmediği halde kime küfrettiği anlaşılıyorsa bu da hakaret suçunun şartlarını oluşturur.
İnternet aracılığı ile kullanılan Instagram, Facebook, Twitter, WhatsApp, BİP, Telegram vb. gibi sosyal medya üzerinden paylaşılan görselin (fotoğraf, video vb.) altına açıkça kişinin psikolojik ya da fiziksel özelliklerini hedef alarak hakaret/küfür yazması/paylaşması internet üzerinden hakaret suçunu oluşturur. Örneğin, videoda topallayarak yürüyen bir insana “topal kalmışsın hâlâ konuşuyorsun” demek, saçı olmayan birisine “ben senin o keline tüküreyim” demek, gözü görmeyen birisine “hey kör biz seni görmek zorunda mıyız sürekli” demek internet üzerinden hakaret suçunun oluşmasına neden olmaktadır. Kişinin fiziksel ya da psikolojik durumunun dışında kalmak şartıyla paylaştığı görselin altına daha önce işlediği bir suçu kastederek rencide etmeye çalışmakta hakaret suçunu oluşturur.
Kişiye “sen hırsızsın benim bütün altınlarımı aldın ve gittin” demek bu suçu yaptığı ispatlanırsa hakaret olarak kabul edilmez. Yine internet aracılığı ile söylenen/yazılan kaba ve nezaketsiz söz ve davranışlar hakaret suçuna vücut vermez. Sosyal medya ağları üzerinden Twitter’dan tweet atma, Instagram ve Facebook’tan yorum yazmak, WhatsApp ve Telegram üzerinden mesaj atmak gibi ortamlarda kişi/kişilere “terbiyesiz”, “saygısız”, “yalancı” vb. sözler hakaret suçu oluşturmaz ve kaba sözler olarak kabul edilir. Aynı şekilde beddua olarak bilinen/kabul edilen sözler de hakaret suçuna vücut vermez. “Allah senin bin türlü belanı versin”, “cehenneme kadar yolun var edepsiz”, “Allah bu yaptığını en sevdiğinden çıkarsın” gibi sözler beddua olarak kabul edildiğinden hakaret suçunun önü açılmaz.
Kamuoyu Tarafından Bilinen Kişilere İnternet Üzerinden Hakaret Suçu Kapsamı Nedir?
Basının haber yapma hakkı kapsamında internet veya sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen sözler ve davranışlar internet üzerinden hakaret suçuna vücut vermez. Kamuoyu tarafından bilinen politikacılar, sanatçılar, futbolcular vb. alanlarda varlık gösteren kişilere internet ortamında söylenen sözler kamuoyu tarafından bilinmeyen (sıradan kişiler) kişilere istinaden daha ağır ve sert olması hukuken kabul edilebilir bir durumdur.
Bilinirliği olan kişilerin sıradan hayat yaşayan bir bilinirliği olmayan kişilere göre daha eleştirilere açık olmaları beklenir. Siyasetçi kimliği ile kamuoyu tarafından bilinen bir kişiye “bu memlekete senden hayır gelmez bir tane doğru düzgün girişimin yok” demek ağır eleştiri olarak kabul edilir ve kişinin buna tahammül etmesi beklenir. Bir futbolcuya oynadığı maç sonunda Instagram sayfasından paylaştığı bir resmin altına kişi/kişilerin “senden bu takıma hayır gelmez, bütün takımı sattın” demek ağır eleştiri olarak kabul edilir ve futbolcunun buna tahammül etmesi beklenir.
Hakaret Suçunun Huzurda ve Gıyapta İşlenmesi (TCK’nın 125. maddesinin 2. fıkrası)
Hakaret suçunun huzurda işlenmesi, suç kabul edilen fiillerin hiçbir aracı olmadan direkt kişiye/mağdura yöneltilmesi durumunun oluşması ile gerçekleşir. Hakaret suçunun gıyapta işlenmesi, suç kabul edilen fiilin kişiyi/mağduru muhatap alacak şekilde yazılı, sesli veya görüntülü bir ileti ile işlenmesi “internetten ileti yoluyla hakaret suçunun” vücut bulması anlamına gelmektedir. Bu durum oluştuğunda hakaret huzurda yapılmış olarak sayılır.
TCK’nın 125. maddesinin 2. fıkrasında “internetten ileti yoluyla hakaret suçunun” oluşması için aracı olarak; e-mail/posta, mektup, cep telefonuyla SMS gönderimi, telefon konuşmaları, WhatsApp vb. uygulamalarla gerçekleştirilen yazışmalar, Telegram vb. uygulamalarda bulunan gruplara gönderilen mesajlar, sosyal medya ağlarının DM (direkt mesaj/direct messega) bölümlerinden gönderilen mesajlar kabul edilmektedir.
Şikayetçi/mağdurun mesajlaşma içinde olmaması, suç kabul edilen fiilin başka bir ortamda gerçekleştirilmesi ve kişi/mağdurun bunu sonradan öğrenmesi sonucunda huzurda hakaret şartları oluşmadığı için hakaret suçu vücut bulmaz. Bahsi oluşan mesajın/iletinin 3 farklı kişiye ya da en az 3 kişinin bulunduğu ortak bir alana göndermesi ile hakaret suçunun şartları oluşmaktadır.
İnternet Üzerinden Hakaret Suçunun Zamanaşımı
Hakarete uğrayan kişinin hakaret edeni ve hakareti öğrenmesi itibariyle 6 ay süresi vardır. Bu süre geçtiğinde kişi/mağdur şikâyet etme hakkını kaybeder. Hakaret davasının zamanaşımı süresi de 8 senedir. Hakaret suçlarının uzlaşma yolu açıktır.
Kamu görevlisine ve Cumhurbaşkanına karşı işlenen hakaret suçu şikâyete tabi suçlar değildir. Bu sebeple herhangi bir şikâyet süresi kısıtlaması yoktur. Bu tip hakaret suçları oluştuğunda uzlaşmanın yolu kapalıdır.
İnternet Üzerinden Hakaret Suçunun Cezası
İnternet üzerinden hakaret suçunun ceza süreci haksız tahrik, basit hakaret suçu, nitelikli hakaret suçu ve alenen hakaret suçu başlıkları altında değişiklik göstermektedir.
İnternet ve sosyal medya yoluyla basit hakaret suçu oluştuğunda cezası, TCK’nın 125. maddenin 1. fıkrasına göre incelenmektedir. Suç oluştuğunda 3 aydan 2 yıla kadar hapis ya da adli para cezasının önü açılır. İnternet aracılığı ile bir kişinin onur, şeref ve saygınlığını zedeleyerek rencide etmek, toplum önünde incitmek gibi durumun somut bir şekilde oluşması internet üzerinden basit hakaret suçunun şartlarını oluşturmaktadır. Hâkim bahsi geçen suçun şartları oluştuğunda kişiye hapis ya da adli para cezası verebilir. Hangi cezayı verdiğini nedenleriyle açıklayacaktır.
İnternet ve sosyal medya yoluyla nitelikli hakaret suçunun oluşması cezası, TCK’nın 125. maddesinin 3. fıkrasına göre incelenmektedir. Suçun nitelikli olması sonucunda kişiye 1 ila 2 yıl arasında hapis cezası verilir. Nitelikli hakaret suçuna örnek olarak, kamu görevlisine karşı yapılan hakaret verilebilir. Yine kişinin dahil olduğu dinin kutsal değerlerine ve özgürlüğüne karşı hakaret edilmesi de nitelikli hakaret suçunun şartlarını oluşturur. Yine kamuda ya da özel sağlık kuruluşlarının birinde görev yapan sağlık çalışanlarına görevleri sebebiyle hakaret edilmesi sonucunda bahsi geçen ceza yarı oranda artırılır ve cezanın ertelenmesinin önü kapalıdır.
İnternet ve sosyal medya yoluyla hakaret suçunda haksız tahrik oluştuğunda cezası, TCK’nın 129. maddesinin 1. fıkrası hükümlerine bakılarak verilir. Haksız bir fiilin oluşmasına karşılık tepki olarak hakaret suçunun işlenmesi durumunda 1/3 oranında cezanın indirilmesi ya da ceza verilmemesi beklenir. Örnek olarak, kedisine şiddet uyguladığı için Facebook üzerinden şiddet uygulayan kişiye hakaret etmesi hakaret suçunun şartlarını oluşturmaz. Yine kasten kişiye yaralama, şantaj ya da tehdit gibi tahrik unsurları uygulanması karşılığında kişi Twitter üzerinden kişiye tweet atarak hakaret edilirse hakaret suçunun şartları oluşmaz (TCK md. 129/2).
İnternet ve sosyal medya yoluyla alenen hakaret suçunun cezası, TCK’nın 125 maddenin 4 fıkrası hükümlerine bakılarak verilir. Televizyon, Facebook, Instagram ya da halka açık bir caddede hakaret etmek aleni bir şekilde suçun işlendiğinin şartlarını oluşturur. Bu durumda ceza 1/6 oranında artırılır. Belirlenemeyen kişi sayısında hakaretin duyulması alenen hakaret suçunun önünü açar. Twitter, Facebook, Instagram vb. gibi sosyal medya ortamlarında yapılan paylaşımların aleni hakaret suçunun şartlarını oluşturup oluşturmadığı yetkili makamlar tarafından araştırılıp tespit edilebilir. Aksi bir durumda alenen hakaret suçu oluşmuyorsa ve bu tespit edilirse ceza artırımına gidilmez.
İnternet ve Sosyal Medya Yoluyla Karşılıklı Hakaret Suçunun Oluşması Durumu
İnternet ve sosyal medya yoluyla iki kişinin karşılıklı hakaret etme durumu, karşılıklı hakaret suçunun önünü açmaktadır. Karşılıklı hakaret suçunun aynı zaman diliminde ya da farklı zaman diliminde gerçekleşmesi ceza sürecini etkilemez. Örnek olarak, Instagram hesabınızdan bir görsel (fotoğraf ya da video) paylaştınız ve birisi sizi hedef alarak “geri zekalı” dedi. Bunu siz birkaç gün sonra gördünüz ve karşılık olarak “aptal” dediniz, bu durumda karşılıklı hakaret suçunun şartları oluşmaktadır. Bu durumda hâkim taraflara ceza vermeyebilir ya da bir tarafın cezasını 1/3 oranında indirebilir.
Hangi Durumlarda İnternet ve Sosyal Medya Yoluyla Hakaret Suçunun Hükmünün Açıklanması Geri Bırakılır, Hapis Cezası Adli Para Cezasına ya da Cezanın Ertelenmesine Çevrilebilir?
Hakaret suçunun şartları oluştuğunda hükmünün açıklanmasının geri bırakılması mağdurun uğradığı zararın gidilmesi üzerine kurulu bir karardır. İnternet yoluyla gerçekleştirilen hakaretin sonuçları manevi olduğu için hükmün geri bırakılması sonucuna varılmaz. İnternet üzerinden işlenen hakaret suçlarında hapis cezasının adli para cezasına dönüşmesi ya da verilen cezanın ertelenmesi sonuçları hâkim tarafından verilebilir.
İnternet Üzerinden Tehdit ve Şantaj Suçu
İnternet üzerinden işlenen popüler suçların arasında tehdit ve şantaj suçları da bulunmaktadır. Teknolojinin gelişmesi ve internetin yaygınlaşmasıyla birlikte insanlar günümüzde birbirine daha rahat ulaşmaktadır. Bu gelişmenin olumsuz getirisi ise tehdit ve şantaj suç oranlarının artmış olmasıdır. Sosyal mecralar üzerinden yapılan görüntülü görüşmelerin izinsiz kaydedilip kişilere şantaj uygulanması, yine sosyal mecralar aracılığı ile yapılmış konuşmaların ifşa edilmesi konusunda tehditlerin yaşanması internet üzerinden tehdit ve şantaj suçu şartlarını oluşturan birkaç örnektir. Bu konunun hükümleri için Türk Ceza Kanunu’nun 106 ve 107. maddelerine bakılmaktadır.
“Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması…”
Tehdit ve şantaj suçları genelde birbirini takip eden ve birbiri ile ismen karıştırılan suçlardır. Tehdit suçunda kişiyi korkutma amacı güdülürken şantaj da ise haksız çıkar sağlama ve kişiyi iradesi dışında bir şeye zorlamasıdır. Her iki durumda da kişi tehdit altındadır.
İnternet Üzerinden Tehdit ve Şantaj Suçunun Çeşitleri Nelerdir?
Herhangi bir tehdit ya da şantaj altındaysanız bunu kendi başınıza çözmek yerine hukuksal yollara başvurarak kendinizi koruma altına almanız en sağlıklı yöntemdir. Unutmayın bu tip durumlarda tehdit ya da şantaj tarafınızca kabul gördüğü sürece tekrarlanacaktır. Bu sebeple kurtulmanın en ideal yolu adalete ve yasalara sığınmaktır.
İnternet Üzerinden Video Kullanılarak Kişilere Tehdit ve Şantaj Uygulanması
İnternet üzerinden işlenen suçlar arasında suç işlenirken en çok video kullanılıyor. Kişilerin sosyal mecralarda birebir konuştukları alanda çıplak görüntüler vermeleri gizli bir şekilde kaydediliyor ve bu görüntülerin ifşa edilmemesi için genelde para talebinde bulunuluyor.
Yurtdışında Morocco, Fas, Romanya, Fildişi Sahilleri ve Bulgaristan gibi ülkelerde sıklıkla işlendiği gözlemlenmektedir. Çoğunlukla Türk ve Arap erkeklere karşı bu suç işlenmektedir. Konuşma esnasında gizli kaydedilen uygunsuz görseller karşılığında kişilerden para talep edilmektedir.
Bu tip olaylar tüm sosyal medya mecralarında gerçekleşmektedir. Görüntülü konuşmanın daha aktif olduğu Skype, Facebook, Instagram ve WhatsApp vb. aracı mecralarda daha yüksek oranda tehdit ve şantaj ortamı oluşmaktadır. Genel anlamda ise Linkedin, Line, Tinder, Viber vb. sosyal medyaların hepsinde bu suç vücut bulmaktadır.
Günümüzde oldukça talep gören tanışma programları aracılığı ile genelde mağdurlar seçilmektedir. Tinder vb. karşı cinsle tanışma programlarında ilk olarak mağdurla temasa geçilip daha sonra görüntülü konuşmanın ve özel yazışmanın gerçekleşebileceği WhatsApp, Instagram, Telegram vb. programlara geçilmektedir. Sonuç olarak gizli bir şekilde özel görüntüleriniz çekilir ve porno ya da Youtube gibi mecralarda yayınlanacağı söylenerek para talebinde bulunulur.
Telegram, BİP, WhatsApp, Skype, Facebook (Messenger) ve Instagram (DM) gibi Sosyal Mecralar Üzerinden Şantaj
Bazı bilinirliği yüksek ve tüm dünyada kullanılan sosyal iletişim mecraları suçlular için güzel bir ortam sunmaktadır. Kişiler, kendilerini görünmez ve ulaşılmaz sandıkları bu tip ortamlarda birçok kişinin hayatını karartmaktadırlar. Sosyalleşme amacıyla kullanılan bazı sosyal medya alanlarında yabancı kişileri eklemek olası bir durumdur. Sahte hesaplarla açılan gerçek olmayan kişiler öncelikle mağdurla arkadaşlık bağı kurmakla süreci başlatır. Belli bir tanışma döneminden sonra görüntülü konuşma ya da fotoğraf alışverişi başlıyor. Gerçek olmayan görsel ya da videolarla mağdur kandırılıyor ve onun da fotoğraf ve video göndermesi sağlanıyor. Daha sonra bu görselleri çeşitli yerlerde sergilemekle tehdit edip para talebinde bulunuyor. Ya da kendisiyle cinsel ilişkiye girmesini sağlıyor. Ve daha sonra cinsel ilişkiye girdiği videosu ile tehdit ve şantaj sürecine devam ediyor. Mağdur bu durumda bir çıkmaza bırakılıyor.
İnternet Yoluyla İşlenen Tehdit ve Şantaj Suçunun Cezası Nedir?
TCK’nın 106 ve 107. maddelerinin hükümlerine bakıldığında basit tehdit suçunun 2 ila 6 yıl arasında hapis cezası vardır. Tehdit şikâyete bağlı suçlar arasında yer almaktadır ve ara bulucu önü açıktır.
Şantaj suçunda ise 1 ila 3 yıla kadar hapis cezası verilmektedir. 5 bin güne kadar da adli para cezası uygulanabilmektedir. Şantaj suçu şikâyete bağlı olmayan suçlar kapsamı içindedir. Bu sebeple ara bulucu önü açık değildir.
Şantaj suçlarında hâkim tarafından verilen hapis cezası; adli para cezasına, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, cezanın ertelenmesine dönüştürülebilir.
İnternet Üzerinden İşlenen Tehdit ve Şantaj Suçunun Şikâyet Süresi Nedir?
Tehdit suçunun basit şekli şikâyete bağlı suçlar kapsamı içindedir ve bu sebeple belli bir süre içerisinde şikâyeti gerçekleştirmek gerekmektedir. Bu sürede tehdit için 6 aydır.
Şantaj suçu ise tehdit suçunun özel bir şekli olduğu için şikâyete bağlı suçlar kapsamında değildir. Bu sebeple herhangi bir şikâyet süresi yoktur. Suçun dava zamanaşımı süresi ise 8 senedir.
İnternet Üzerinden Tehdit ve Şantaj Suçlarına Konu Olan Görsel İnternet Ortamından Nasıl Kaldırılır?
Mağdur, şikâyet konusu olan video ya da benzer materyallerin internet üzerinden kaldırma hakkına sahiptir. Noter üzerinden bahsi geçen görseller tespit edildikten sonra Sulh Ceza Hakimliği’ne müracaat edilerek görsellerin kaldırılması talep edilir.
Herhangi Bir Tehdit ve Şantaj Suçu Vuku Bulursa Ne Yapılmalı?
İnternet üzerinden tehdit ya da şantaja maruz bırakılan kişi, suçun konusu olan konuşma ya da görsel içeriğin ifşa olmasından çekindiği için hukuksal haklarını kullanmayı tercih etmez. Bu süreçte mağdurların en sık yaptığı hata konuyu gizlemek ve istenilen her türlü şeyi kabul etmektir. Oysa hem hukuki hem de teknolojik açıdan bu süreçlerin birçok çözüm yolu vardır.
Suçu gerçekleştiren kimi zaman bir yabancı olurken kimi zaman da eski sevgili, eş ya da bir arkadaş olarak karşımıza çıkabilir. Bu sebeple kayıt alınabilir ortamlarda özel ya da önemli bilgilerinizi ve görsellerinizi paylaşmak, özel bilgisayar ya da mobil telefonlarınızda herkesin ulaşabileceği şekilde önemli yazışma ve özel görsellerinizi biriktirmek ileride sizi zor bir durumda bırakabilir.
Bu tip durumlar geliştiğinde fazla beklemeden avukatınız aracılığı ile hukuksal ve teknik süreci başlatmanızı tavsiye ederiz.
İnternet Üzerinden Cinsel Taciz Suçu
TCK’nın 105. maddesine göre cinsel amaçlı tacizin fiziksel temas olmadan da vuku bulabileceği görülmektedir. İnternet üzerinden sosyal mecralar aracılığı ile kişilere cinsel içerikli yazılar yazmak ya da cinsel ilişki için teklif sunmak cinsel taciz suçunun şartlarını oluşturmaktadır.
Günümüzde internet kullanmanın yaygınlaşması ile artan suçlar arasında cinsel taciz suçları da yer almaktadır. Kişilerin kendine daha güvendiği ve gizli kalacağı yanılgısıyla istediği kişiye çeşitli sosyal mecralar aracılığıyla cinsel amaçlı mesaj ya da görsel göndererek rahat etmektedir. Sosyal yaşantımız içerisinde karşılaşma ihtimalimizin olmadığı kişiler sosyal mecralar aracılığı ile bize rahatlıkla ulaşabilmekte ve çeşitli rahatsızlıkların şartlarını oluşturmaktadırlar.
İnternet üzerinden cinsel taciz suçunun şartları bilinenin aksine hiç temas olmadan herhangi bir sosyal mecra üzerinden iradeniz dışında gelişen yazılı, görsel, sözlü, video vb. şekillerde cinsel amaç taşıyan her türlü iletidir.
WhatsApp, Instagram, Facebook, Twitter, E-Mail (Posta), Skype, Telegram, BİP, Linkedin vb. sosyal mecralardan biri fark etmeden cinsel taciz suçunun vücut bulduğuna şahit olmaktayız. İletişimin sizin rızanız olmadan iradeniz dışında gelişmesi ve cinsel anlamda nitelendirilmesi cinsel taciz şartlarını oluşturmaktadır. Bu şartların dışında kalan tanışma isteği, iltifat, evlilik teklifi gibi durumların mesaj yoluyla iletilmesi ise cinsel taciz suçunun şartlarını oluşturmamaktadır.
İnternet Üzerinden Cinsel Taciz Suçunun Cezası
TCK’nın 105. maddesinde yer verilen hükümlere göre kişinin/mağdurun şikâyeti üzerine 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilmektedir. Verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.
Suçun nitelikli hallerinde ise internet üzerinden cinsel taciz suçu için verilecek suç yarı oranda artırılır. Örnek olarak, E-Posta gibi haberleşme araçlarının sağladığı kolay iletişimden faydalanarak cinsel taciz suçunun işlenmesi verilecek olan cezayı yarı oranda artırmaktadır. Ayrıca yine TCK’nın 105. maddesinde suçun çocuklara yani 18 yaşından küçük kişilere karşı işlenmesi durumunda cezanın daha da ağırlaşacağı belirtilmektedir. Bu durumda 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir.
İnternet üzerinden cinsel taciz suçunun sosyal ağlar olan Instagram – Twitter DM (Direkt Mesaj) alanlarından, Facebook uygulamasının Messenger haberleşme uzantısından veya vb. uygulamalardan işlenmesi halinde TCK’nın m. 105/2-d’de belirtilen “posta veya elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle” hükmü gündeme gelecektir. Sosyal medya sitelerinin ise elektronik haberleşmeye aracı olmasından dolayı yine bu bahsi geçen madde altında geçerli kabul edilmektedir.
Kişi/mağdur yaşadığı cinsel taciz sonucunda işinden, okulunda, yerinden ya da ailesinden ayrılmak zorunda kalmışsa verilecek ceza en az 1 sene olmak zorundadır.
İnternet Üzerinden Cinsel Tacize Uğrandığında Ne Yapılmalı?
İnternet üzerinden herhangi bir adresten cinsel amaçlı bir tacize maruz kalındığında en yakın idari birim ile oluşan suçun şikayetle bildirilmesi gerekmektedir. İnternetin sağlamış olduğu kolay iletişimden faydalanılmasında ise şikâyete gerek kalmaksızın ilgili mercii tespit için araştırma yapacaktır. Bu durumda ilgili makamlara yardımcı olmak adına elinizde bulunan tüm bilgi ve mesajları iletmeniz önemlidir.
İnternet Üzerinden Cinsel Taciz Suçunun Şikâyet Süresi Nedir?
Instagram, Facebook, Twitter vb. gibi sosyal mecralar üzerinden işlenen cinsel taciz suçunun kolay ulaşımdan faydalanma ile nitelikli hale gelmesinden dolayı şikâyet herhangi bir süreye tabi olmayıp ilgili makamlarca soruşturulacaktır. Cinsel taciz suçunda şikâyetin 6 ay içinde gerçekleştirilmesi gerekirken sosyal mecralar aracı olduğunda cinsel taciz suçu şikâyete bağlı suç kapsamından çıkmaktadır. Dava zamanaşımı süresi ise 8 senedir.
Görüldüğü üzere ve bilinenin aksine internet üzerinden gerçekleştirilen cinsel taciz suçu, suça nitelik kazandırarak daha ağır ceza şartlarını oluşturmaktadır. Bu sebeple Twitter, Skype, Instagram ve Facebook gibi mecralardan herhangi bir cinsel suçun şartını oluşturan bir durumla karşılaşırsanız vakit kaybetmeden yetkili kurumlara bildiriniz.
İnternet Üzerinden Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Kaydedilmesi ve Yayılması Suçu
Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi için TCK m.135’te hükümlerine bakılır. Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedip yayılması için ise TCK m.136’da hükümlerine yer verilmiştir. Kişi/kişilerin gizli kalması gereken bilgilerin internet üzerinden ele geçirilmesi, başkasına vermesi ya da yayması ile meydana gelir.
TCK m.136’da bahsi geçen suç hakkında üç seçimlik fiilinden birinin yapılması sonucunda suçu işleyen kişinin cezalandırılması gündeme gelir. Bu maddeler hukuka aykırı olarak kişisel verilerin başkasına verilmesi, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak yayılması ve kişisel verilerin ele geçilmesidir.
Konuşmaların dinlenmesi, özel hayatın ihlali, kişisel verilerin kaydedilmesi, bilişim suçları, haberleşme gizliliğinin ihlali suçlarından farklı olarak hukuka aykırı ele geçirme, bir kişinin özel hayatının gizli kalmasını istediği alana karşı değerlerin korunması ihlali taşımaktadır.
İnternet Üzerinden Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Kaydedilmesi ve Yayılması Suçu Süresi
Kişisel verilerin hukuka aykırı ele geçirilmesi şikâyete tabi suçlar kapsamında değildir. Bu sebeple suçun soruşturulması için şikâyet aranmaz. Suçun işlendiği ortaya çıktığında savcılık kendiliğinden soruşturma başlatır. Suçun dava zamanaşımı süresi ise 8 senedir.
Hangi Bilgiler Kişisel Veri Olarak Kabul Edilir?
Kişinin üçüncü kişilere bilgi sunmadığı, gerektiğinde sınırlı bir çerçevede nüfus bilgilerinin vermesi dışında kalan bilgiler, adli sicili, ikamet yeri, eğitim durumu ve mesleği, banka hesap bilgileri, kan grubu, medeni hali, DNA’sı, biyolojik örnekleri, sağlık bilgileri, dini görüşleri gibi kimliğini belirleyen gerçek kişiye ait her türlü bilgi kişisel veri olarak kabul edilir. TCK’nın 6698 sayılı kanunca belirlenmiştir.
Yine kişiye ait görsel bilgileri oluşturan fotoğraf ve video kayıtları duruma göre kişisel veri ya da özel hayatın gizliliği suçunun şartlarını oluşturabilir.
Yine bahsi geçen kişisel veriler hukuka aykırı olmayan yollarla alınması sonucunda belirlenen sürelerin sonunda yok edilmezse yine kişisel verilerin yok edilmemesi suçu vücut bulur.
İnternet Üzerinden Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Kaydedilmesi ve Yayılması Suçu Cezası
Kişisel verilerin hukuka aykırı bir şekilde kaydedilmesine 1 ila 3 yıl arasında hapis cezası verilmektedir (TCK m. 135). Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan ya da ele geçiren kişilere ise 2 ila 4 seneye kadar hapis cezası verilir.
İnternet Üzerinden Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
Her bireyin doğuştan gelen gizlilik haklarının korunma hali ve bu hakkın ihlali suçunu açıklamaktadır. Kişinin üçüncü kişiler tarafından bilinmesini istemediği her türlü özel bilgiyi korumak için yasalar güvence sağlar.
TCK’nın 134. maddesinin hükümlerine bakılarak özel hayatın gizliliğini ihlal suçu şartları belirlenir. İnternet üzerinden işlenen özel hayatın gizliliğini ihlal suçu ise TCK’nın 134. maddesinin 2. fıkrasında suçun nitelikli hali olarak düzenlenmiştir. Bahsi geçen suçlar Youtube, Instagram, Twitter, E-Posta, Facebook, WhatsApp vb. iletişim araçları kullanılarak işlenmektedir.
Kamuoyu Tarafından Tanınan Kişilerin Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
Kamuoyu tarafından tanınan kişilerin özel hayat gizliliğini ihlal etme kapsamı ile sıradan bir insanın özel hayat gizliliğinin kapsamı farklıdır. Örnek olarak bir sanatçının ya da sporcunun özel hayatının gizliliği sıradan insanlara göre daha dardır. Sıradan bir insanı tüm gün takip edip fotoğraflarını çekmek ya da video kaydını almak suç kabul edilirken ünlü bir kişinin fotoğraflarının ya da videosunun çekilmesi bir suçun şartlarını oluşturmaktadır.
Ünlü olarak kabul gören kişilerin gizlilik kapsamı vardır. Kim ne şekilde tanınıyorsa o kapsamda özel hayat sınırları belirlenir. Aynı grup içinde olup farklı görevlerde olan kişilerin özel hayat kapsamı da farklılaşacaktır. Ünlü birinin sevgilisi ya da eşi olmak ünlü kişiyle aynı özel hayat gizliliği kapsamında olmayacağına güzel bir örnektir. Ya da siyasetçiler için bakacak olursak daha popüler bir görevde olan bir siyasetçi ile sıradan bir milletvekilinin özel hayatının gizlilik oranları farklı olacaktır.
İnternet Üzerinden Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Cezası
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu en yaygın şekilde internet ortamında işlenmekte olduğunu görüyoruz. Youtube, Instagram, Facebook, Twitter, WhatsApp, Skype vb. gibi ortamlarda kişinin rızası olmadan fotoğraf, ses kaydı ve video paylaşılması özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun şartlarını oluşturmaktadır.
İnternet ve sosyal medya üzerinden özel hayatın gizliliğini ihlal suçu nitelikli suçlar arasındadır ve cezası 2 ila 5 yıla kadar hapistir.
İnternet Üzerinden Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Süresi
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu şikâyet kapsamında bulunan suçlar arasındadır. Bu sebeple soruşturmanın yapılması için mağdurun şikâyette bulunması gereklidir. Gerçekleşen suçun mağdur tarafından öğrenilmesiyle süre başlar ve 6 ay içinde yetkili kurumlara şikâyetin yapılması gerekmektedir. Mağdur şikayetini geri çekerse dava düşer.
Dilerseniz E-ticaret hukuku, kişisel verilerin korunması hukuku sayfasına ve Atatürk’e Hakaret Suçu yazısına göz atabilirsiniz.
Yazar : Anıl Can Soysüren
