Bireylerin bir hak ihlali veya kendilerine karşı işlenen hukuksuz bir eylem tespit ettiklerinde, bu konuyu savcılığa şikâyet olarak bildirme hakları bulunmaktadır. Şikâyet sözlü olarak yapılabildiği gibi yazılı olarak da yapılabilmektedir. Yazılı olarak yapılan şikâyetler, mağdurlar için daha yararlı olmaktadır.
Yazılı olarak yapılan şikâyetlerde savcılık şikâyet eden kişinin ifadesini de almaktadır. Burada dikkat edilecek olan husus, şikâyete tabi olan suçlar hakkında yapılacak olan şikâyetlerin, hukuka aykırı fiilin işlenmesinden itibaren altı ay içinde yapılmış olmasıdır. Aksi hâlde şikâyetler geçersiz olmaktadır.
Suç duyurusu emniyet kuvvetlerine yapılabileceği gibi direkt olarak savcılık makamına da yapılabilmektedir. Mağdurun ikamet ettiği yerdeki adliyelere yapılacak şikâyetlerde, suç duyurusunda yetkili savcılık nöbetçi savcı ya da müracaat savcıları olmaktadır.
Müracaatı alan savcılık şikâyet edenin ifadesini aldıktan sonra, şikâyeti değerlendirerek davanın açılıp açılmayacağına karar vermektedir. Özellikle şikâyete bağlı kamu davalarının açılması için, mutlaka şikâyet edilmesi şartı bulunmaktadır.
Bu suçlardan bazıları şu şekilde sıralanmaktadır;
- Konut dokunulmazlığının ihlal edilmesi
- Cinsel taciz
- Mala zarar verme
- Kasten yaralama (hafif yaralamalar)
- Eşe karşı cinsel saldırı
- Kişilerin huzur ve sükununu bozma
- Hakaret
- Hırsızlık
- Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması
Suç duyurusunda bulunmak için şikâyet edilecek kişinin tanınması da gerekmemektedir ancak biliniyorsa en azından eşkâli tarif edilmelidir. Bireylerin savcılığa suç duyurusunda bulunmak hakkı olduğu gibi, suç duyurusunu geri çekme hakkı da bulunmaktadır. Suç duyurusunu (şikâyeti) geri çekme işlemi ancak dava açılmadan yapılmak zorundadır, dava açıldıktan sonra bu işlemin bir anlamı kalmamaktadır.
Savcılığa Şikâyet Edilen Kişiye Ne Olur?
Mağdurlar tarafından yapılan suç duyurusunda yetkili savcılık kalemi tarafından kayıt altına alınmakta ve dilekçe için bir hazırlık numarası verilmektedir. Bu hazırlık numarası, suç duyurusunda bulunan kişi için önem arz etmektedir. Bu numara ile şikâyette bulunulan savcılık kalemine gidilerek, şikâyetle ilgili dosyanın hangi savcıda olduğu öğrenilebilmektedir. Eğer savcılık dava açmışsa, yine bu numara ile dava dosyasının hangi mahkemede olduğu da öğrenilebilmektedir.
Savcılık yapılan şikâyetin bir suçtan kaynaklandığı kanaatine varırsa, gerekli tahkikatlara başlayıp, kovuşturma sürecini başlatmaktadır. Savcılık gerekli tahkikatları tamamlamak için, şikâyet edilen kişilere ifade vermeleri için çağrı kâğıdı gönderir. Bu kişiler de ilk ifadelerini emniyet müdürlüğünde verirler. Daha sonra ise çağrı kâğıdını gönderen savcılığa sevk edilerek, görevlendirilen savcı tarafından ifadesi alınır. Savcı almış olduğu ifade ve deliller ışığında, kovuşturmaya yer olmadığı kararını vererek şüpheliyi serbest bırakabilir. Şüphelinin suç işlediği kanaati oluşursa, savcı şüphelinin yargılanması için mahkemeye sevk edebilir.
Savcılığa Suç Duyurusunda Bulunmanın Ücreti Nedir?
Kanuna göre savcılığa suç duyurusunda bulunmak için herhangi bir ücret ödenmemektedir. Suç duyurusunda bulunmanın herhangi bir ücreti olmadığı için de savcılıklara çok fazla suç duyurusunda bulunulmaktadır. Özellikle gerçek dışı eylemler hakkında yapılan suç duyuruları hakkında, savcılık suistimal tespit ederse suç duyurusunda bulunan hakkında dava açabilmektedir. Bu durumda ise mahkeme masraflarını ödemek zorunda kalınabilmektedir.
Savcılığa Suç Duyurusu Süresi Ne Kadardır?
Türk Ceza Kanunu savcılığa suç duyurusunda bulunma işlemini 6 ay olarak belirlemiştir. Yaşanan olay ile ilgili 6 ay içerisinde şikayetçi olunmalıdır. 6 ay sonrasında yapılan şikayetler zamanaşımına uğrar ve geçersizdir.
Savcılığa Şikâyet Kaç Günde Sonuçlanır?
Mağdurların yaptığı savcılığa suç duyurusu sonuçları, savcılığın iş durumuna göre değişik sürelerde gerçekleşebilmektedir. Bu süreç bazen bir ayda sonuçlanabileceği gibi bazı durumlarda ise bir yıl bile sürebilmektedir.
Bireyler, savcılığa suç duyurusu sonuçları ile ilgili süreci, suç duyurusu yaptıklarında kendilerine verilen soruşturma numarası ile takip edebilmektedir.
Savcılığa Dilekçe Nasıl Yazılır?
Mağdurların savcılığa şikâyet için yazdıkları dilekçenin, daha sonraki aşamalarda da önemi büyük olmaktadır. Bu nedenle de gerekiyorsa tecrübeli bir avukattan hukuki destek alınması faydalı olmaktadır.
Şikâyet dilekçesinde bulunması gereken unsurlar ise şu şekilde sıralanmaktadır;
- Şikâyetin yapıldığı Cumhuriyet başsavcılığının ismi
- Şikâyetçi: Adı ve soyadı, T.C. kimlik numarası, adresi ve telefon numarası
- Şüpheli veya şüpheliler: Adı ve soyadı, T.C. kimlik numarası, adresi ve telefon numarası (biliniyorsa)
- Suç: Şikâyetin konusu
- Suç tarihi
- Açıklamalar
- Sonuç ve istem
- Tarih ve imza
- Dilekçe eki: Nüfus cüzdan fotokopisi ve olayla ilgili belgeler
Açıklamalar kısmına, olayın yeteri kadar özeti yapılmalıdır. Ayrıca, olayla ilgili tanıklar bulunuyorsa, bu kişiler ile ilgili gerekli bilgilerin de yazılması gerekmektedir. Şikâyetçi, olayla ilgili fotoğraf ya da video film gibi belirleyici delillere sahipse, bunları da dilekçeye eklemelidir.
Savcılığa Suç Duyurusu İçin Avukat Gerekli Mi?
Savcılığa suç duyurusunda bulunmak için yanınızda avukat bulunup bulunmaması kişinin tercihine bağlıdır. Fakat avukat ile yapılan işlemler profesyonel olduğu için daha sağlıklı bir yol izlenmiş olacaktır.
Online Suç Duyurusu Nasıl Yapılır?
İnternet üzerinden suç duyurusunda bulunmak için CİMER sistemi (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) kullanılabilmektedir. Vatandaşlar CİMER aracılığı ile 7/24 kolayca ve hızlı bir şekilde şikayette bulunabilirler. Yapılmış olan suç duyuruları yetkili merciler tarafından incelenerek ilintili kurumlara iletilmektedir.
E- Devlet Üzerinden Savcılığa Suç Duyurusu Yapmak Mümkün Mü?
E- devlet üzerinden savcılığa suç duyurusu yapılmamaktadır. Bu işlem CİMER aracılığı ile yapılmaktadır.
Suç Duyurusu Nasıl Geri Alınır?
Savcılığa yapılan suç duyurularının geri alınması mümkündür. Fakat içinde bulunulan hukuki süreç burada önem arz etmektedir. Dava açılmadan savcılıktan şikayet geri alınırsa kolayca geri çekilebilir. Fakat dava sonuçlanmış, şikayetçi olunan kişi ceza almış ise geri çekilen şikayet bir anlam ifade etmeyecektir.
Yazar : Anıl Can Soysüren
