Bir markanın ayırt edici olması, en önemli özelliklerinin başında gelmektedir. Markalar ilk önce bu özelliği taşımıyor olsa da kullanımına başladıktan sonra ayrıt edicilik özelliğini kazanmaya başlayabilir ve böylece tescil edilmesi de mümkün olabilir. Markanın tescil edilmesi için gereken en önemli husus ise diğer markalardan ayırt edilmesini sağlayan kelime ve işaretlerdir. Tescil işlemi esnasında marka olarak tescil edilemeyen kelime ve işaretler de tespit edilmekte ve çoğu kez tescil bu nedenle gerçekleşmemektedir.
Marka Tescil Şartları Nelerdir?
Bir şirket veya firmanın ürün ve hizmetlerini, diğer firma veya şirketlerin ürün ve hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlayan kelime, sayı ve işaretler markayı oluşturmaktadır. Kanunda bir markanın tescil edilebilmesi için; ayırt edici nitelikte olması ve sicilde gösterilebilir olmasını şart koşmaktadır. Şekiller, kişi adları, renkler, kelimeler, harfler, işaretler, sayılar ve ürünün ambalaj şekli gibi hususlar, bu şartları karşılıyorsa, başvuran firmanın adına marka olarak tescil edilmektedir.
Marka Olarak Tescil Edilemeyen Kelime ve İşaretler Nelerdir?
Kanunda nelerin hangi şartları içermesi durumunda marka olarak kabul edileceği ve tescillerinin yapılabileceği belirtilmiştir. Kanunda, marka olarak tescil edilemeyen kelime ve işaretler de belirtilmiştir. Bu kapsamda olan kelime ve işaretler şu şekilde sıralanmaktadır;
*Diğer ürün ve hizmetlerden ayırt edici özelliği olmayan kelime ve işaretler.
*Daha önceden başka bir marka için tescil edilmiş olan kelime ve işaretler ile bunlara çok benzeyen kelime ve işaretler.
*Bir ürünün üretildiği coğrafi bölge, üretim tarih ve saati, üretildiği yer, vasıf, çeşit, cins, değer, amaç ve miktar gibi hususları belirten kelime ve işaretler.
*Bir sanat veya ticaret grubu, belirli meslekleri ayırt etmek için kullanılan ya da herkesin kullandığı kelime ve işaretler.
*Bir malın orijinal şekli veya üretim için kullanılan teknik veya araçlardan dolayı ortaya çıkan işaretler.
*Kullanıcıları, malın üretildiği yer, kalitesi, niteliği veya coğrafi bölgesi hakkında yanıltacak nitelikteki kelime ve işaretler.
*Yetkililerden gerekli izinler alınmadan kullanılan kelime ve işaretler.
*Belirli bir zümrenin özelliğini taşıyan ve izin alınmadan kullanılan kelime ve işaretler.
*Dünya üzerinde tanınmış ve bilinen markaların izin alınmadan kullanılan kelime ve işaretleri
*Genel ahlak kuralları ile kamu düzenine aykırı olan kelime ve işaretler.
*Kutsal mekanlar, kutsal isimler, din ve mezhepler ile tarikatlara mal olmuş kelime ve işaretler.
*Din görevlilerinin unvan veya isimleri.
*İzin alınmadan tanınmış kişilere ait işaretlerin kullanılması.
*Uluslararası bir örgüt veya devlete ait olan kelime ve işaretler.
Tarihi ve kültürel özellikler taşıyan ya da kamuya mal olan kelime ve işaretler de marka olarak tescil edilemeyen kelime ve işaretler arasında bulunmaktadır.
İtiraz Üzerine Reddedilebilen İşaret ve Kelimeler Nelerdir?
Bazı işaret ve kelimelerin tescil edilmesi, itiraz üzerine reddedilmektedir. Bunlar da şu şekilde sıralanmaktadır;
*Birbirinin aynısı olan hizmet ve ürünlerin üzerinde bulunan, aynı kelime ve işaretler.
*Aynı markanın benzer hizmet veya ürünlerde kullanılması.
*Benzer markanın aynı hizmet ve mallarda kullanılması.
*Markanın söz konusu işaret ve kelimelerden dolayı halk tarafından karıştırılması durumunda.
*İşaret ve kelimeler farklı bir hizmet veya ürünle karıştırılabiliyorsa.
Bunların yanı sıra toplumda tanınırlığı yaygın hale gelmiş olan bir markanın, başka ürün ve hizmetlerde kullanılması durumunda da itiraz edildiğinde yapılan inceleme sonucunda reddedilebilmektedir.
Kullanım Sonucu Ayırt Edici Nitelik Kazanma Durumu Nedir?
Bazı işaret ve kelimelerin kendiliğinden ayırt edici bir özelliği bulunmamaktadır. Bu işaret ve kelimelerin, belirli bir firma veya şirket tarafından sürekli kullanılmasından dolayı, bu işaret ve kelimeler ayırt edici özelliği kazanabilirler. Bu durumda da marka olarak tescil edilmesi mümkün olur. Burada önemli olan halkın algısıdır, halkta söz konusu işaret ve kelimeleri belirli bir firmayı hatırlattığı algısı yaygınlaşırsa, marka olarak tescili için yeterli olmaktadır.
Dilerseniz coğrafi işaretler ve marka hukuku sayfalarına da göz atabilirsiniz.
Yazar : Anıl Can Soysüren
