Kadın Hakları

 Kadınların ailedeki önemi kadar, iş ve çalışma hayatındaki önemleri de oldukça yüksek boyuttadır. Buna rağmen kadınlara gereken değer verilmeyip çoğu zaman da kadın hakları ellerinden alınmaya çalışılmaktadır. Buna en uygun örnek ise, dünyadaki işlerin büyük bir kısmını kadınların yapmasına rağmen, toplam gelirden ancak %10 oranında faydalanmalarıdır. Bu nedenle, kadınların haklarını bilmeleri ve sahip çıkmaları için bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Ayrıca hukuki destek verilerek mağduriyet yaşamaları engellenmelidir.

Hukuk ve Kadın

Hukuk, tüm insanlar için bir ihtiyaç olduğu gibi kadınlar için de en önemli dayanaklardan biridir. Birçok ülkede kadınların hakları gasp edilmiş ve sınırlanmışken modern ülkelerde kadınlar için pozitif ayrımcılık bile sağlanmıştır. Hukuk kadınlara uygulanan şiddetin önlenmesi ve haklarının korunması için en geçerli ve etkili yol olmaktadır. Bu nedenle de kadın hakları savunucusu avukatı sayısı gün geçtikçe artmaktadır.

Kadın Hakları Nedir?

Başta yaşama hakkı olmak üzere erkek hakları ve çocuk haklarında olduğu gibi, kanun ve yönetmeliklerle kadınlara da haklar tanınmıştır. Bazı haklar herkes için geçerli olmakla beraber, sadece kadınlara özel haklar da bulunmaktadır. Bu hakların birçoğuna çalışma hayatında daha yaygın olarak rastlanmaktadır. Kadınlara özel hakların dışında, kadın ve erkekler eşit olarak tanımlandığından, erkeklere tanınan tüm haklar kadınlar için de geçerli olmaktadır.

Kadın Haklarına Saldırı Nedir?

Kadınların anayasa ve kanunlarla belirlenmiş haklarından mahrum edilmesi için yapılan tüm eylemler, kadın haklarına saldırı olarak tanımlanmaktadır. Bu saldırılar illa şiddet uygulayarak değil, hakların gasp edilmesi yolu ile de gerçekleşmektedir.

Kadın Haklarına Saldırının Sonuçları Nelerdir?

Tüm hakların gasp edilmesi gibi kadın haklarına saldırı da hukuksal sonuçlar doğurmaktadır. Örneğin kadının miras hakkı verilmezse, mal paylaşımı davası açılarak kadının yasal hakkı iade edilmektedir. Kadının sahip olduğu tüm haklar kanunlarla koruma altına alındığından, bu haklara yapılan saldırılar da kanunlar ve aile hukuku mahkemeleri vasıtası ile engellenmektedir.

Kadın Hakları Nasıl Korunur?

Ülkemizde kadın hakları kanun, yönetmelik ve aile mahkemelerince korunmaktadır. Kadın haklarının en önemli koruyucusu kendileridir ve bunun için de haklarının ne olduğunu bilmeleri gerekmektedir. Kadınlar bu konuda bilgi almak için barolarda kayıtlı olan kadın hakları savunucusu avukatı ve belediyelerin hukuk bürolarına başvurabilirler. Ayrıca, birçok kadın haklarını savunan dernekle de irtibata geçebilirler.

Kadın Hakları Hangi Kanunlar ile Belirlenir?

Kadın hakları, Anayasa ve Medeni Kanun ile belirlenmiştir. Anayasa, kadın ve erkek arasındaki eşitsizliği ortadan kaldıran birçok madde içermektedir. Medeni Kanun ise, kadının nişan, evlilik, boşanma, velayet, miras ve aile içindeki hakları ile ilgili birçok maddeyi barındırmaktadır.

Kadın Haklarını Koruma ile İlgili Yetkili Kurumlar Hangileridir?

Kadın haklarını koruma ile ilgili en yetkili kurum Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’dır. Bakanlığın bünyesinde kadının statüsü genel müdürlüğü bulmaktadır. Kadın konuk evleri ve şiddet izleme merkezleri bu müdürlük tarafından koordine edilmektedir. Bakanlık dışında her ilimizde çok sayıda kadın haklarını koruma dernekleri de bulunmaktadır.

Boşanma Davalarında Kadın Hakları

Boşanma davalarında erkeklerin olduğu gibi kadınların da hakları bulunmaktadır.

Bu haklar şu şekilde sıralanmaktadır;

• Ayrı yaşama hakkı: Boşanma davasının açılması ile birlikte, kadının eşinden ayrı yaşamaya hakkı bulunmaktadır.
• Ortak konutun özgülenmesini talep etme hakkı: Boşanma sürecinde erkek tarafından, yaşanılan ortak konuttan kadın uzaklaştırılmaya çalışılmaktadır. Kadın boşanma davası açılmasından itibaren, ortak konutun sadece çocukları ile kendisine özgülenmesini talep edebilme hakkına sahiptir.
• Çocuğun teslim edilmesini talep etme hakkı: Müşterek çocuk veya çocuklar henüz bakıma muhtaç olacak yaşlarda ise kadın boşanma sürecinde çocukların kendisine verilmesini talep etme hakkına sahiptir.
• Çocuğun tedbiren velayetini talep etme hakkı: Boşanma sürecinde kadın ve erkek ayrı yaşama hakkına sahip olduğu için, kadının çocuk veya çocukların velayetinin bu süre içinde kendisine verilmesini talep edebilir.
• Çocuk ile kişisel ilişki kurma hakkı: Boşanma süresinde hâkim çocuğun babasının yanında kalmasına karar vermişse, kadının çocuğunu görmek ve zaman geçirmek, ayrıca iletişime geçme hakları bulunmaktadır.
• Kadın için tedbir nafakası hakkı: Boşanma sürecinde kadının barınması ve geçinmesi için nafaka talep etme hakkı bulunmaktadır.
• Çocuk için tedbir nafakası hakkı: Boşanma süresi boyunca, çocuk veya çocukların velayeti kadında olacaksa, kadın çocukları için nafaka talep edebilir ve çocukların yaşı on sekizden küçükse, nafaka kadına ödenir.
• Yoksulluk nafakası hakkı: Kadın boşanmadan sonra, yaşama giderlerini karşılamada zorluğa düşecekse, eşinden yoksulluk nafakası talep etme hakkı bulunmaktadır. Burada önemli olan, istenen nafaka miktarının mutlaka dava dilekçesinde belirtilmiş olmasıdır.
• Kadının maddi tazminat hakkı: Boşanmaya neden olan olaylarda kadının kusuru yok veya çok az varsa, kadın kusurlu olan eşinden maddi tazminat isteme hakkına sahiptir.
• Kadının manevi tazminat hakkı: Kadının kişilik haklarına saldırılmış ve bu nedenden boşanma davası açılmışsa, kadın kusurlu olan eşinden manevi tazminat isteme hakkına sahiptir.
• Ziynet eşyası alacağı hakkı: Kadının boşanma davası ile birlikte, ziynet eşyalarını almak için de dava açmaya hakkı vardır.

Bu hakların yanı sıra, kadının yasal mal rejimi gereğince, mal ve gelirler üzerinde erkek ile eşit hakları bulunmaktadır. Kadınların haklarını tam olarak alabilmeleri için, tecrübeli bir kadın hakları savunucusu avukatı ile dava açması ve dava sürecini takip etmesi yararlarına olacaktır.

Kadının Kocası Üzerindeki Hakları

Kadınların da kocaları üzerinde bazı hakları bulunmaktadır. Kadın evlilik süresinde cinsel ilişkiyi reddetme hakkına sahiptir. Ancak bunun sürekli olmaması ve belirli bir sebebe bağlı olması gerekmektedir. Kadın, kocası öldüğünde mirası üzerinde de çocukları varsa yarısını, çocukları yoksa tamamını alma hakkı bulunmaktadır. Bunların yanı sıra, doğum kontrolü kullanıp kullanmama ve resmi nikah isteme hakları da bulundurmaktadır. Ayrıca, çalışmayan kadınların barınma ve geçinmelerini kocasının sağlama zorunluluğu da kadınların hakkıdır.

İstanbul Sözleşmesi

Kadınlara yönelik şiddet ve ev içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla mücadele hakkındaki Avrupa konseyi sözleşmesi, İstanbul Sözleşmesi olarak adlandırılmaktadır. 11 Mayıs 2011 tarihli sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarih ise 1 Ağustos 2014’tür. Türkiye, sözleşmeye yayınlandığı gün imza atmıştır, 14 Mart 2012 tarihinde de TBMM tarafından onaylanmış ve yürürlüğe girmiştir.

Sözleşme, ev içi (biyolojik veya hukuki ailevi bağı aranmadan) şiddet ile kadına şiddet olaylarının önlenmesi ve bununla mücadelesini kapsamaktadır. Sözleşme bu konularda standartlar ortaya koyan ve Avrupa ülkelerini hukuksal açıdan bağlayıcı olan ilk ve tek belgedir.

Sözleşme kadına şiddet olaylarını hem kamu hem de özel hayatta yasaklamaktadır. Sözleşmedeki bu yasaklama sadece barışta değil, savaş ve savaş sonrası durumlar için de geçerli olmaktadır. Sözleşme ayrıca kadının geçimini zora sokacak ekonomik açıdan şiddet uygulamayı da yasaklamaktadır. Kadınlara negatif ayrımcılığı da yasaklayan sözleşme, şiddet mağduru kadınların korunması için alınacak önlemleri de ele almaktadır.

Sözleşme kadına yönelik şiddet olaylarının önlenmesi için de gerekli önlemlerin alınması konusunda standartlar belirlemektedir. Bu sözleşme, kadınlar için şiddetten korunmayı sağlayacak en önemli belgedir ve kanun yerine geçmektedir.

Kadına Yönelik Şiddet

Kadına yönelik şiddet, temel insan hak ve özgürlüklerinin ihlal edilmesidir. Cinsiyetçi ve güç odaklı olan bu şiddet, genel olarak erkek egemen toplum yapılarından kaynaklanmaktadır. Birçok ülkede, on dokuzuncu yüzyıl başlarına kadar, erkek tarafından kadının dövülmesi yasal olarak kabul edilmekteydi. Dünyada kadınlarda görülen rahatsızlık ve sakatlanmaların çoğu erkeklerin şiddetinden kaynaklanmaktadır. Kadına yönelik şiddeti önlemek için kabul edilmiş ilk belge, 1993 yılındaki kadınlara karşı şiddetin önlenmesi bildirgesidir.

Kadın Hakları Nelerdir?

Kadın hakları genel olarak dört ana başlıkta toplanmaktadır.

Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır;

• Kamu yaşamındaki hakları: Eğitim, çalışma ile seçme ve seçilme hakları
• Bedensel hakları: Kadınların cinsel bütünlüklerine müdahale edilemez. Cinsel ilişkiye zorlanamaz ve çocuk yapıp yapmama kararını kendisi verir.
• Evlilikle ilgili hakları: Resmi nikah, eş seçme ve kendi malına sahip olma vb.
• Boşanma ile ilgili hakları: Dava açma, velayet ve miras vb.

Kadınlar bu haklarının elinden alınmasına müsaade etmemeli ve hakkından azı ile de yetinmemelidir. Bunun için de en önemli yardımcıları hukuk olmaktadır.

Kadın haklarının yanı sıra çocuk hakları ve vesayet davaları sayfalarına göz atabilirsiniz.

Bu yazıyı okuyanlar bunları da okudu