Bir borcun ödenmemesi durumunda, gerekli tebliğler yapıldıktan sonra borçlu hakkında icra takibi başlatılır. Borçlunun haklı gerekçelerle itirazı nedeni ile söz konusu icra takibi durdurulabilmektedir. Alacaklı taraf ise söz konusu itirazın kaldırılarak, icra takibine kaldığı yerden takip edilebilmesi için dava açabilir, bu dava ise icra ve iflas hukukunda itirazın iptali davası olarak adlandırılır.
İcra Takibi İtirazı Nedir?
İcra takipleri ilamsız ya da ilamlı olarak yapılabilmektedir. Yaygın olarak yapılan icra takipleri ise ilamsız icra takipleri olmaktadır. Borçlu olan kişiler, kendilerine ödeme emrinin tebliğ edilmesinden başlayan yedi gün içinde, ödeme emrine itiraz etmelidirler.
Borçlu olan kişiler, ilamsız icra takiplerine şu gerekçeler ile itiraz edebilmektedirler;
- Borçlu olan kişilerin, ödeme emrinde belirtilen borcunun olmadığını iddia etmesi
- Borçlu olan kişilerin, ödeme emri kendisine tebliğ edilmesinden daha önce borcunu ödediğini iddia etmeleri
- Söz konusu borçla ilgili yasal zamanaşımı süresinin aşılmış olduğu iddiası
- Söz konusu ödeme emrinde yazılı olan borcun vadesi henüz gelmemişken, icraya konulmuş olduğu iddiası
- İcra takibi bir borç senedinden kaynaklanıyorsa, borçlunun bu senet altına atılan imzanın kendisine ait olmadığı iddiası
- Borçlu olan kişiler, geçerli sebeplerden dolayı yedi günlük yasal itiraz süresini kaçırmışlarsa, gerekçelerini gösteren dilekçe ile itirazlarını edebilirler.
İlamlı icra takipleri, mahkeme kararı ile başladığı için, itirazlarda mahkeme aşamasında gerekli şartların oluşması ile yapılabilmektedir. Alacaklı kişilerin hakkını korumak için ise icra ve iflas hukukunda itirazın iptali davası usulü yürürlüğe konulmuştur.
İtirazın İptali Davasının Açılma Şartları Nelerdir?
İtirazın iptali davası açılabilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır. Bu şartların başında; yasal olarak başlamış bir icra takibinin ve bu takibe yapılmış bir itirazın bulunması gerekir. İtirazın iptali davası açılabilmesi için hukuki bir yararın bulunması ve icra takibinin devam etmesini gerektiren delil ve nedenlerin de bulunması gereklidir.
İtirazın İptali Davası Nasıl Açılır?
İtirazın iptali davası, borçlunun icra takibine yaptığı itirazın alacaklı olan tarafa tebliğ edildiği tarihten başlayarak, en geç bir yıl içinde yapılmalıdır. İtirazın iptali davası, kanun tarafından yetkili olan mahkeme kalemine yazılı bir dilekçe verilerek açılır.
İtirazın İptali Dilekçesinde Hangi Hususlar Bulunur?
İtirazın iptali davalarında, önemli hususların başında uygun şekilde yazılacak itiraz iptali dilekçesi gelmektedir.
Söz konusu dilekçede bulunması gereken asgari unsurlar şu şekilde sıralanabilir;
- Dilekçenin yazıldığı mahkemenin adı
- İcra takibini başlatmış olan icra müdürlüğünün dosya numarası
- Davacı olan tarafın kimlik bilgileri
- Davacı vekili olan avukatın kimlik bilgileri ve sicil numarası
- Davalı tarafın kimlik bilgileri
- İcraya konu olan bedel
- Davanın konusu
- Dava ile ilgili açıklamalar
- Hukuki delillerin sunulduğu dosya
- Varsa bilirkişi raporları
- Varsa tanıkların listesi
- Sonuç ve talep
İtirazın iptali davalarının temelini oluşturan itiraz iptali dilekçesi bir hukukçu yardımı ile yazılırsa, davanın seyrinde daha olumlu sonuçlar alınabilir. Bunun için de konunun uzmanı bir avukattan destek alınması faydalı olacaktır.
İtirazın İptali Davası Süresi Nedir?
İtirazın iptali davası açabilmek için bir yıllık yasal süre bulunmaktadır. Bu süre, borçlunun icra takibine yapmış olduğu itirazın alacaklıya bildirilmesi ile başlar. Bu süre içinde itirazın iptali davası açılmaz ise alacaklının hakkı düşmüş olarak kabul edilir.
İtirazın İptali Davasında Görevli Mahkeme Neresidir?
İcra ve iflas hukukuna göre itirazın iptali davası iki değişik mahkemeye açılabilir. İcra takibi, ödenmeyen kira alacaklarından kaynaklanmışsa, dava sulh hukuk mahkemelerine açılabilir. Ticari konulardaki icra takiplerine yapılan itirazların iptali için ise asliye ticaret mahkemelerine dava açılabilir. Davanın konusu ne olursa olsun, ikamet edilen yerdeki mahkemelere davaların açılması gereklidir.
İtirazın İptali Davasında Arabuluculuğa Nasıl Başvurulur?
İtirazın iptali davasında arabuluculuk yöntemine başvurulması gerekmektedir. İtirazın iptali davaları bir nevi ticari uyuşmazlık olarak kabul edildiğinden, arabuluculuk şart koşulmuştur. Bu kapsamda uygulanacak arabuluculuk zorunlu olduğu için, mahkemeler ancak arabuluculuk sonunda davayı görüşmeye başlamaktadır. Arabuluculuk için ise ikamet edilen yerdeki adliyeye başvuru yapılmalıdır.
İtirazın İptali Davası Nasıl Sonuçlanabilir?
İtirazın iptali davaları, davanın kabulü ve davanın reddi olarak iki şekilde sonuçlanabilir. Davanın kabulü durumunda; borçlunun itirazının haksız, alacaklının alacağının ise haklı olduğuna karar verilir.
Böylece borçlunun itirazı iptal edilir ve alacaklı bu karar ile icra takibinin devam etmesini sağlayabilir. Alacaklı kararı icra dairesine götürmek için, kesin hükmün verilmesini beklemek zorunda değildir. Ayrıca, şartların oluşması durumunda borçlu hakkında icra inkâr tazminatı kararı da verilebilir.
Davanın reddi durumunda ise itirazın iptali talebi reddedilmiş sayılır ve söz konusu alacağın olmadığına hükmedilmiş olur. Alacaklı bu durumda, aynı konuda tekrar ayrı bir dava açamaz ve şartların oluştuğu durumda ise alacaklıya kötü niyet tazminatı da uygulanabilir. İcra inkâr tazminatı; alacaklı tarafın talebi ile hükmedilir ve davanın değerinin %20’sinden az olamaz. Bu tazminatın nedeni ise haksız yere icra takibi itiraz yapılmasını engellemektir.
Dilerseniz maddi tazminat ve senedin icraya verilmesi sayfalarına da göz atabilirsiniz.
Yazar : Anıl Can Soysüren
