E-Ticaret Hukuku

Dünyanın dijitalleşmesine paralel olarak, ticaretin de büyük bir kısmı elektronik ortamda yani internet üzerinden gerçekleşmektedir. Bu nedenle, elektronik ticaretin sorunsuz işlemesi ve oluşacak sorunların çözülmesi için e-ticaret hukuku oluşturulmuştur. Bu hukukun e-ticaret kapsamı içindeki tüm taraflar tarafından iyi bilinmesi gerekmektedir.

E-Ticaret Nedir?

Elektronik ortamda ve çevrim içi olarak gerçekleştirilen ticaret biçimine elektronik ticaret (e-ticaret) denmektedir. Kanunda bir eylemin elektronik ticaret olabilmesi için, ticari ve iktisadi bir faaliyet olması gerekmektedir.

E-Ticaret Hukuku Nedir?

İnternet üzerinden gerçekleşen ticaret ve ticari işlemleri düzenleyen hukuk dalına, e-ticaret hukuku denmektedir. E-ticaret hukuku birçok hukuk ve kanunla da ilişkili olarak düzenlemeler yapmaktadır. Bunların arasında; kişisel verilerin korunması kanunu, tüketici hukuku, ticaret kanunu ve sözleşmeler hukuku sayılabilmektedir.

Elektronik Ticaret Kanunu

Elektronik ticaret kanunu, elektronik ticaretle ilgili düzenlemelerin yanı sıra, yaptırımları da içeren bir kanundur. Kanunda; e-ticaret, alıcı, hizmet sağlayıcısı, aracı hizmet sağlayıcısı ve e-ticaret sözleşmeleri gibi elektronik ticareti ilgilendiren tanımlar da mevcuttur. Kanunda ayrıca yükümlülükler ile elektronik ticaretin uygulama esasları da belirtilmektedir.

Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcı Yükümlülükleri

E-ticarette hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı olarak, iki tanım bulunmaktadır. E-ticaret faaliyetini gerçekleştiren kişiye e-ticaret kanunu hizmet sağlayıcı adı verilmektedir. Başkalarının yürüttüğü elektronik ticaretin yapılabilmesi için elektronik platform oluşturan kişilere ise aracı hizmet sağlayıcı denmektedir.

Bir başka deyişle, internette bulunan alışveriş siteleri aracı hizmet sağlayıcı olurken, bu sitelerde ürünlerinin satışını yapan firma ve şirketler ise hizmet sağlayıcı olmaktadır. Alışveriş sitesi sahiplerinin, kendi ürünlerini de satmaları durumunda hem hizmet sağlayıcı hem de aracı hizmet sağlayıcı vasfında olmaktadırlar.

E–ticaret kanununa göre, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılarının ayrı ayrı yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu yükümlülükler, kanunda şu şekilde sıralanmaktadır;

E-ticaret kanunuyla hizmet sağlayıcıya getirilen yükümlülükler:

• Bilgi verme yükümlülüğü
• Siparişlere ilişkin yükümlülükler
• Ticari elektronik iletilere dair yükümlülükler
• İletinin reddine uyma yükümlülüğü (alıcı ileti almayı istediği anda reddedebilmektedir)
• Alıcı ile ilgili kişisel verilerin korunması yükümlülüğü

E-ticaret kanunuyla aracı hizmet sağlayıcıya getirilen yükümlülükler:

• Ticari iletilerin gönderilmeden önce izin alınması yükümlülüğü
• Hem alıcı hem de hizmet sağlayıcı ile ilgili kişisel verilerin korunması yükümlülüğü

Söz konusu yükümlülüklerin yerine getirilmemesinden dolayı açılan davalarda, hukuki mevzuatın iyi bilinmesi gerekmektedir. Bu nedenle yapılan e-ticaret avukatı İstanbul başlığındaki aramalarda, davanın kısa sürede ve olumlu sonuçlanması için, elektronik ticaret konusunda uzmanlaşmış ve mevzuatları iyi bilen avukatlar tercih edilmelidir.

E-Ticaret Sözleşmesi

Elektronik ticaret kapsamında yapılan her türlü sözleşme, e-ticaret sözleşmesi olarak adlandırılmaktadır.

E-Ticaret Sözleşmesi Örneği; Mesafeli Sözleşmeler

Üyelik, gizlilik ve mesafeli satış sözleşmesi olarak, yaygın olarak kullanılan üç tür e-ticaret sözleşmesi bulunmaktadır. Üyelik sözleşmesi, elektronik ticaret sitesine üye olacak kişiler için düzenlenmektedir. Bu sözleşme de üyenin sorumlulukları ve üyelik için ücret talebi olup olmadığı gibi konular belirtilmek zorundadır. 

Üyelik sözleşmelerinde bulunan unsurlar şunlardır;

• Taraflar: Hizmet sağlayıcı veya aracı hizmet sağlayıcı ile üye olan kişi
• Sözleşmenin konusu: Üyelik
• Tarafların hak ve yükümlülükleri: Her iki tarafın da sözleşme kapsamında elde edeceği hak ve yükümlülükler
• Sözleşmenin feshi: Sözleşmenin hangi şartlarda feshedileceği
• İhtilafların Çözümü: İhtilaf hâlinde yetkili olan mahkemeler
• Yürürlük: Yürürlüğe kayıt ile gireceği

Gizlilik sözleşmesinde ise alıcının ürün veya hizmet satın almak için verdiği bilgilerin ne maksatla kullanılacağı ve nasıl saklanacağı ile ilgili bilgiler bulunmaktadır. Mesafeli satış sözleşmesi ise alıcı ile satıcı arasında yapılan ticari faaliyet için yapılan sözleşmedir. 

Elektronik ticaretle uğraşan gerçek veya tüzel kişilerin sitelerinde, en az şu bilgilerin bulunması gerekmektedir;

• Ticari unvan
• Açık adres
• Telefon
• Eposta adresi
• Vergi numarası
• Sorumlu kişi

Bu bilgilerin aynı zamanda, herkes tarafından kolay ulaşılır şekilde olması gerekmektedir.

Mesafeli Satış Sözleşmesi Nasıl Yazılır?

Mesafeli satış sözleşmesi, tüm taraflar bir araya gelmeden hazırlanan sözleşme türüdür. Alıcının hizmet veya ürünü almaya karar verdikten sonra onaylanan bu sözleşmenin, diğer satış sözleşmelerinden farkı, elektronik ortamda ve çevrim içi olarak onaylanmasıdır. 

Mesafeli satış sözleşmesinde bulunması gereken unsurlar, şu şekilde sıralanmaktadır;

• Satıcının açık bilgileri (adı, soyadı, ticari unvanı, adresi ve iletişim bilgileri gibi)
• Alıcının açık bilgileri (adı, soyadı, adresi ve iletişim bilgileri gibi)
• Ürünle ilgili açık bilgiler (ürünü tanıtıcı bilgiler)
• Satıcının hakları
• Alıcının hakları
• Sevkiyat (kargoya verme süresi ve kargo firması gibi)
• Ürün iade ve cayma şartları
• Garanti koşul ve süreleri
• Uyuşmazlık hâlinde yetkili mahkemeler

Mesafeli satış sözleşmesi, alıcı tarafından onaylandıktan sonra kanunen en az üç yıl saklanma zorunluluğu bulunmaktadır.

E-Ticaret Avukatı Ne Yapar?

E-ticaret avukatı, genel olarak elektronik ticaret faaliyetlerinde hem alıcıyı hem de hizmet sağlayıcıları ile aracı hizmet sağlayıcıların haklarının savunulmasında görev yapmaktadır. 

Bu kapsamda e-ticaret avukatlarının vermiş olduğu hizmetler şu şekilde sıralanmaktadır;

• Elektronik ticaretle ilgili davaların açılması ve takip edilmesi
• Elektronik ticaret sözleşmelerinin hazırlık aşamasında hukuki danışmanlık sağlanması
• Bilişim suçları ile ilgili açılacak davalarda hukuki destek sağlanması
• E-ticaretten kaynaklanan vergiler konusunda bilgilendirme yapmak ve bu vergilerin zamanında ödenmesini sağlamak
• Alıcının mesafeli satış sözleşmesinden doğan haklarının savunulması
• Elektronik ticaretle ilgili uyuşmazlıkların çözümünde, hukuki destek sağlanması

E-ticaret avukatları bu hizmetlerinin yanı sıra, hizmet sağlayıcılarla aracı hizmet sağlayıcılara, başta sözleşmeler olmak üzere, elektronik ticaret ile ilgili konularda, danışmanlık hizmeti de vermektedir.

E-Ticaret Hukukunda Bulunan Denetim ve Cezalar Nelerdir?

Elektronik ticaretle uğraşan gerçek veya tüzel kişilerin denetimi, e-ticaret kanunu kapsamında, gümrük ve ticaret bakanlığına verilmiştir. Bakanlıktan görevlendirilen kişiler, haberli ve habersiz olarak elektronik ticaretle ilgili tüm evrak, belge, sözleşme ve faaliyetleri denetleyebilmektedir. 

Denetleme esnasında, kanuna aykırı olarak bulunan uygulamalara, 50.000 TL’ye kadar idari para cezası verilebilmektedir. Elektronik ticaret kanununda, kanunun maddelerine uyulmaması durumunda hizmet sağlayıcısı ve ara hizmet sağlayıcısına verilecek cezalar da düzenlenmiştir. 

Bu cezalar şu şekilde sıralanmaktadır;

• Bilgi verme ve siparişle ilgili yükümlülüklere aykırı davranılması durumunda 1.000 TL’den 5.000 TL’ye kadar idari para cezası verilebilir
• Bilgi verme ve onay alma yükümlülüklerine aykırı davranılması durumunda 1.000 TL’den 10.000TL’ye kadar idari para cezası verilebilir
• Ticari iletinin reddine uyma yükümlülüğüne aykırı davranılması durumunda 1.000 TL’den 15.000TL’ye kadar idari para cezası verilebilir
• Bilgi ve evrak paylaşımı yükümlülüğüne aykırı davranılması durumunda 2.000 TL’den 5.000 TL’ye kadar idari para cezası verilebilir
• Bilgi verme yükümlülüğüne aykırı davranılması durumunda 5.000 TL’den 20.000 TL’ye kadar idari para cezası verilebilir (kurum ve kuruluşlar bakımından)

Kişisel verilerin, kişisel verileri koruma kanununa uygun olarak korunmaması hâlinde ise, idari para cezasının yanında hapis cezaları da verilebilmektedir. Ayrıca bu suçlar, ceza mahkemelerinde görülmektedir.

Elektronik ticaret ile ilgili davaların ağır maddi sonuçları bulunduğundan, davalıların hukuki destek almaları gerekmektedir. Bu maksatla yapılan e-ticaret avukatı İstanbul aramalarında, elektronik ticaret hukukuna hâkim avukatlar tercih edilmelidir.

E-Ticaret hukukunun yanı sıra vergi hukuku ve tazminat hukuku sayfalarına göz atabilirsiniz.

Bu yazıyı okuyanlar bunları da okudu