Vatandaşı olmadığı bir ülkeden bir kişinin sınır dışı edilmesi kararına deport denir. Sınır dışı kararı kişinin bizzat kendisine, legal temsilcisine ya da varsa avukatına tebliğ edilir. Yabancı kişi vatandaşı olduğu ülkeye ya da transit gideceği ülkeye veya belirlenen üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilme yoluyla gönderilebilir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na sınır dışı etme süreci için bakılabilir. Bahsi geçen kanunun 54’üncü maddesince gerekli sebepler oluştuğunda yabancı kişi sınır dışı uygulaması ile ülkeden gönderilme hususu gerçekleştirilir. Kanunun içeriğine göre bu kararı sadece valilikler alabilir. Kişinin sınır dışı edilmesi konusu en fazla 48 saat içinde sonuçlanır.
Yabancı kişi için ilgili valilikte sınır dışı edilmesi yönünde karar çıkmışsa ve bu karar kişiye, legal temsilcisine ya da varsa avukatına tebliğ edilmişse itiraz için 15 gün içinde bu konuda yetkisi olan idare mahkemelerine başvuru yapılabilir. Bahsi geçen dava sonuçlanana kadar kişi sınır dışı edilemez.
Deport Nasıl Kaldırılabilir?
Şartların oluşmasıyla ilgili valilik tarafından verilen sınır dışı kararının uygulanmasının sonucunda kişi bir daha ülkeye giriş yapamaz. Yasaklı listesinde olan yabancı tekrar yasaklı olduğu ülkeye giriş yapmak isterse deport kararını kaldırmak için birtakım işlemleri gerçekleştirmesi beklenir.
Turistik vize dışında kalan durumlarda yasaklı yabancı kişinin ülkeye giriş istemesinin nedeni araştırılıp isteği sonuçlandırılır. Yasaklı yabancı kişinin öğrenim görme, aile birleşmesi, mahkemesinin olması, gayrimenkulün olması ve rehabilitasyon gibi nedenlerden yasaklı olduğu ülkeye girmek istemesi yetkili kurumlarca değerlendirilmektedir.
Kimlere Deport Kararı Verilir?
Yabancı uyruklu kimse herhangi bir sebepten geçici ülkede ikamet ediyorsa ve bu kişi kamu düzenini, güvenliğini ve sağlığını bozacak haller içindeyse,
Terör örgütü ile bir bağlantısı varsa,
Türkiye’de kalabilmek için gerekli izin konularında gerçek dışı belge ve bilgi sunmuşsa,
Türkiye’de bulunduğu sürece yasal yollar dışında kazanç sağladığı tespit edilmişse,
Vize işlemlerinde gecikmeler yaşanmış ve vizesi yenilenmemişse,
İkamet izinler herhangi bir nedensen askıya alınmış ya da iptal edilmişse,
Çalışma izni olmaksızın çalıştığı tespit edilirse,
Türkiye sınırlarına legal giriş ve çıkış gerçekleştirmişse,
Türkiye’ye giriş yasağı olmasına rağmen legal olmayan yöntemlerle giriş yaptığı tespit edildiyse,
Oturum iznini uzatmak isteyip bu isteğine onay almamış yabancı kişiler,
Beynelmilel müessese ve kuruluşlar tarafından belirtilen terör örgütleriyle bağlantısı olan kişiler,
5237 sayılı Yasanın 59’uncu maddesi kapsamında sınır dışı gerekçelerini oluşturan yabancı kişiler hakkında sınır dışı kararı uygulanabilir.
Türkiye’yi Terke Çağrı Ne Demektir?
Sınır dışı kararı olan kişiye belirli bir süre tanınır ve bu süre içinde ülkeyi terk etmesi istenir. Hiçbir zorlama uygulama yoktur. Yabancı kişi karara itiraz edip kararın kalması için mahkeme süresince ülkede kalabilir gibi bir durumun dışında hiçbir sebep yokken beklenen süre içerisinde ülkeyi terk etmezse kaçak durumuna düşer ve kolluk personeli refakat ederek sınır dışı edilme süreci gerçekleştirilir.
İşte hiçbir zorlama olmadan yabancı uyruklu kişiye tanınan bu süreye Türkiye’yi terke çağrı diye adlandırılır.
Türkiye’yi terk etmeleri istenen yabancı uyruklu kimseler kendilerine gitmesi için tanınan süre içerisinde ikamet iznine ya da çalışma iznine başvuru yapamaz.
Türkiye’yi Terke Çağrı Bazı Yabancılara Uygulanmaz…
Deport kararı çıkan yabancı uyruklu kimsenin kaçma riski varsa, legal giriş çıkış kurallarını ihlal etmişlerse, evrakta sahtecilikle uğraşanlara, kamu düzeni ve sağlığı ve güvenliğini bozuyorsa, Terör konusuyla ilgili herhangi bir konuda ilişkisi varsa Türkiye’yi terke çağrı süresi tanınmaz.
Deport Kararından Muaf Yabancılar Var Mıdır?
Bazı yabancı uyruklu kimselere şartlar oluştuğunda deport kararı verilmemektedir. Bahsi geçen kişilerin belli bir adreste bulunmaları ve belirli sürelerde bildirim yapması beklenir.
Yabancı kimse sınır dışı kararıyla gönderileceği ülke de idam edilecekse ve insanlık dışı cezaya veya muameleye maruz kalacaksa, bu durumla ilgili ciddi emare bulunuyorsa,
Herhangi bir sebepten dolayı seyahat etmesi riskli görülüyorsa,
Hayati riski olan bir hastalık için tedavisi Türkiye’de devam ediyorsa ve sınır dışı ile gönderileceği ülke de bu tedavinin yapılamayacağı kesinse,
İnsan ticareti mağduru olan yabancı kişilere,
Psikolojik, fiziksel ya da cinsel şiddet mağdurlarının tedavileri bitene kadar olan sürece sınır dışı uygulaması bu kişilere verilmek. Sınır dışı edilmemesi şartları değiştiğinde sınır dışı edilmesine herhangi bir engel kalmadığında sınır dışı uygulaması yabancı kişiye uygulanır.
Deport Uygulaması İçin Özel Şartlara Gerek Kalınmayan Koşullar Nelerdir?
Yabancı kişinin vizesi dolduğu için verilen süre içerisinde kendiliğinden ülke çıkış kapısına gelen yabancılar,
Vize veya vize muafiyeti süresi dolduğu halde tespit edilmeyen ve bu süreyi geçmesi ve kendiliğinden sınır kapısına gelen yabancılar,
Oturma izni bulunup daha sonra süresinin bitmesi ve herhangi bir sebepten uzatmak için başvuru da bulunmaması ve verilen yasal süreyi aşan yine de kendi kendine sınır kapısına gelen yabancılar,
Beynelmilel savunma müracaatını geri çeken ülkesine gönüllü dönmek isteyen yabancılarla ilgili sınır dışı kararı alınmaz.
Yabancı Uyruklu Kişi Deport Sorgulama Nasıl Yapabilir?
Yasaklı yabancı listesinde olduğu üzerine şüphe oluşturan yabancı kişilerin sınırı geçmesinden önce kolluk birimleri tarafından detaylı bir inceleme yapılır. Şüphe oluşturan yabancı üzerinden araştırma ve kontroller gerçekleştirilir. Bu detaylı incelenme süresi ortalama 4 saat kadar sürebilir. Bazı koşullardan dolayı bu süre aşılırsa yabancı kişinin rızası alınmalıdır. Bahsi geçen konu oluştuğunda yabancı uyruklu kimse araştırmanın devam edip sonuçlanmasını beklemek isteyebilir. Beklemek istemeyen yabancı uyruklu kimseler ülkelerine dönüş yapabilirler.
Tüm bahsi geçen bu süreçlerin sonunda kişinin yasaklı yabancı listesinde olduğu ortaya çıkarsa yabancı kişinin geri gönderimi için her türlü organizasyon yapılır.
Sınır Kontrollerinde Ülkemize Alınmayacak Yabancı Uyruklu Kimseler …
Ülkeye giriş yapmak için kullandığı her türlü resmi belge/belgelerin hileli olduğu ortaya çıkarsa,
Vize muafiyeti bitmiş ve en az 60 gün müddetle pasaport ya da resmi evrakı olmayan kişiler,
Türkiye’ye girişleri yasaklı olan yabancılar,
Kamu düzeni, güveni ve sağlığı için sakıncalı yabancılar,
Bulaşıcı hastalığı olan yabancı kişiler,
Türkiye’de kalacağı süre içinde yeterli ekonomik geliri olmayan kişiler,
Türkiye’de kalma emelini somut kanıtlarla beyan edemeyen kişiler,
Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar kapsamında suçluların geri verilmesi esasında olan yabancıların sınırdan geçmelerine izin verilmez.
Giriş Yasağı Ne Anlama Gelir? Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Giriş Yasağını Kaldırabilir Mi?
Herhangi bir sebepten dolayı Türkiye’ye giriş yasağı olan yabancılar ülke sınırından içeri girmeleri izin verilmez. Bazı özel durumlar oluştuğunda yabancı kişinin ülkeye girişi izin verilebilir ya da bu durum geçici olarak izin verilebilir.
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ülkeye giriş izni olmayan kişinin yasağını kaldırması yetkisi vardır. Bu bahsi geçen karar için özel şartların oluşmuş olması beklenir. Geçici bir süre için ülkeye girmesi izin verilen yasaklı yabancıların giriş yasağı saklı tutulur. Bu özel durum kamu düzeni veya güvenliği ya da sağlığı etkileyecek kişiler üzerinde kullanılmaz.
Dilerseniz yabancılar ve vatandaşlık hukuku sayfasına da göz atabilirsiniz.
Yazar : Anıl Can Soysüren
