Deniz Ticaret Hukuku

Deniz ticaret hukukuna ihtiyaç duyulması, deniz ticareti ve bu ticaretten kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümünde, diğer hukuk dallarının yeterli olmamasından kaynaklanmıştır. Dünyada, büyük tonajlarda yapılan ticaretin büyük bir çoğunluğu deniz yolu ile yapılmaktadır.

Bu da deniz ticaretine ve dolayısıyla da, deniz ticaret hukukuna gösterilen önemin artmasına neden olmaktadır. Deniz ticaret hukuku kapsamında bulunan konuların yürütülmesi ve bu konularda meydana gelebilecek uyuşmazlıkların çözümü için, mutlaka hukuki destek alınması gerekmektedir. Bunun için de deniz ticareti avukatları hizmet vermektedir.

Deniz Ticaret Hukuku Nedir?

Denizlerde gerçekleşecek olan ticaretle ilgili her türlü hukuki düzenlemeye, deniz ticaret hukuku denmektedir. Bu hukuk, sadece ticareti değil gemi çalışanlarının hakları ve sigorta hizmetleri gibi birçok konuyu da içermektedir.

Deniz Ticaret Hukuku Neleri Kapsar?

Deniz ticaret hukuku, ticari amaçlı gemilerin düzeninden, bulunması gereken evraklara, gemi çalışanlarından ticaretin yapılış şekline kadar tüm konuları kapsamaktadır.

Bunların yanı sıra, deniz ticaret hukuku başta anayasa olmak üzere şu anlaşmaların hükümlerini de içermektedir;

• Deniz alacaklarına karşı mesuliyetin sınırlanması hakkında sözleşme
• Deniz ticaret vasıtalarının rehini hakkında milletlerarası sözleşme
• Devlet gemilerinin muafiyetleri ile ilgili milletlerarası sözleşme
• Gemi sahiplerinin sorumluluklarının tahdidi ile ilgili milletlerarası sözleşme
• Montreux sözleşmesi
• Konşimentoya müteallik bazı kaidelerin tevhidi hakkında milletlerarası sözleşme
• Petrol kirliliğinden doğan zararlarla ilgili uluslararası sözleşme
• Devletlerin tarafı olduğu deniz hukuku anlaşmaları

Bu anlaşma ve sözleşmelerin çoğunluğu, deniz ticaret hukukunda oluşabilecek uyuşmazlıkların önlenmesi veya en azından azaltılması için yapılmıştır. Bu nedenle de deniz ticaret avukatı İstanbul aramalarında tercih edilecek avukatın, bu sözleşmeleri de iyi bilmesi gerekmektedir.

Deniz Ticaret Hukuku Kapsamında Gemi Çalışanlarının Hakları Nelerdir?

Deniz ticaret hukuku kapsamında, gemi çalışanlarının bazı hakları bulunmaktadır.

Bu haklar şu şekilde sıralanmaktadır;

• Gemi çalışanlarının yıllık ücretli izin hakkına sahip olabilmeleri için, en az altı ay gemide çalışmış olmaları gerekmektedir. Altı ay ile bir yıl arasında gemide hizmeti olan gemi çalışanlarına on beş gün, bir yıldan fazla hizmeti olanlara ise yılda bir ay ücretli izin verilmektedir
• Gemi çalışanları için deneme süresi bir ay olarak belirlenmiştir
• Gemi çalışanları, haftada kırk sekiz saatten fazla çalışmaları için, ekstra çalışma ücreti almaya hak kazanmaktadır
• En az bir yıl gemide çalışan, gemi çalışanlarının kıdem tazminatı almaya hakları bulunmaktadır
• Tutuklanma nedeni ile iş akitleri feshedilirse, gemi çalışanları kıdem tazminatı haklarından faydalanamazlar
• Gemi çalışanının ücreti ödenmediği takdirde, iş akdini feshetme hakkı vardır ve bu durumda kıdem tazminatı alabilirler
• Gemi çalışanlarının günlük çalışma süresi sekiz saattir. Bu süre haftalık olarak ise kırk sekiz saat olarak belirlenmiştir. Bu sürelere vardiyada olma durumları dahildir.
• Gemi çalışanlarının haftalık çalışma süresi en fazla altı gün ile sınırlandırılmıştır. Haftalık çalışma saatlerini dolduran gemi çalışanlarının, geri kalan sürede tatil yapma imkanları vardır.
• Gemi çalışanlarının, ücretsiz olarak yedi gün yol hakları vardır.
• Gemi çalışanlarının, üç gün ücretli olarak evlenme izinleri vardır
• Gemi çalışanlarının belirsiz iş sözleşmeleri, işe girişlerinden itibaren altı ay geçene kadar bozulamamaktadır.

Gemi çalışanları, bu haklarının yanı sıra diğer çalışanların haklarından da aynı şekilde faydalanabilmektedirler.

Deniz Ticaret Davalarına Hangi Mahkeme Bakar?

Deniz ticaret hukuku kapsamındaki davalara bakmakla, ticaret mahkemeleri görevlendirilmiştir. Bu davalar için güncel mevzuatın çok iyi takip edilmesi ve bilinmesi gerekmektedir. Bu nedenle de deniz ticareti ile ilgili sorunlarda hukuki destek almak için yapılan deniz ticaret avukatı İstanbul aramalarında, deneyime önem verilmelidir. Deniz ticareti yabancı bir ülke ile yapılıyorsa, bu durumda davaların nasıl açılacağı ve yürütüleceği hususları, uluslararası ticaret hukuku prensiplerine göre yapılmaktadır. Bu nedenle de tercih edilecek avukatların uluslararası deniz ticareti konuları ile tüm mevzuatlarına hâkim olması gerekmektedir.

Deniz Ticaret Avukatı Ne Yapar?

Deniz ticaret hukuku avukatları deniz ticaretinin yasal açıdan sorunsuz işlemesini ve meydana gelen uyuşmazlıkların çözümü konularında önemli hizmetler vermektedir.

Deniz ticaret hukuku avukatlarının hizmet verdiği diğer konular ise, şu şekilde sıralanmaktadır;

• Gemi üzerine konulan ipoteğin kaldırılması veya ticari alacaklar nedeni ile gemiye ipotek koydurma işlemleri
• Şirketleri, uluslararası ticari görüşmelerde temsil etmek
• Hasar değerlendirme ve tespit raporlarının incelenerek gerekli işlemlerin yapılması
• Gümrük kanunu kapsamında gerekli yasal işlemlerin yürütülmesi
• Donatanın yüke ve personele olan sorumluluklarından kaynaklanan sorunların çözümünde hukuki destek sağlamak
• Navlun sözleşmelerinin hazırlanması ile bu sözleşmelerden doğan uyuşmazlıkların çözümü için hukuki destek sağlamak
• Deniz ticareti kapsamında taşınan malların zarar görmesi ile ilgili açılan davalarda, mal sahibini temsil etmek
• Gemi çalışanlarının sorumluluklarından kaynaklanan sorunların çözümünde hukuki destek sağlamak
• Çatma ve bağlanma nedenleri ile doğan mağduriyetlerin çözülmesi için hukuki destek sağlamak
• Yasal sigorta zorunluluklarının yerine getirilmesi konusunda hukuki destek sağlamak
• Konşimentolar ile ilgili hukuki görüş vermek
• Navlun sözleşmeleri nedeni ile kaynaklanan uyuşmazlıkların çözülmesinde hukuki destek sağlamak
• Deniz ticareti konusunda gerekli olan sözleşmelerin, yasalara uygun olarak yapılmasını sağlamak
• Deniz ticareti avukatlarının bu hizmetlerden başka, deniz ticaret hukuku kapsamına giren tüm konularda, ticaret yapan şirketlere danışmanlık hizmetleri de bulunmaktadır

Deniz Ticaret Hukukunun Kaynakları

Deniz ticaret hukukunun geçerli olan üç kaynağı bulunmaktadır.

Bunlardan birincisi sözleşmelerdir ve önemli olan sözleşmelerden bazıları şunlardır;

• Eşya Taşıma Sözleşmesi (1918)
• Brüksel Sözleşmesi (1919)
• Londra Sözleşmesi (Kurtarmayla İlgili)

Deniz ticaret hukukunun ikinci kaynağı ise kanunlardır.

Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir;

• Türk ticaret kanunu
• Kabotaj kanunu
• Denizde can ve malın korunmasına ilişkin kanun
• Sahil güvenliği kanunu
• Gemi sicili kanunu (4490 sayılı)
• Limanlar kanunu (618 sayılı)

Deniz ticaret hukukunun üçüncü kaynağı ise, sayıları az da olsa bu konuda yayınlanmış tüzüklerdir.

Deniz Ticareti İçin Gerekli Evraklar

Deniz ticareti yapabilmek için gerekli olan üç temel belge bulunmaktadır. Bunlardan ilki konşimentodur ve bu belge malın kime ait olduğunu gösteri. Konşimentoda ayrıca, yapılacak nakliyatın şartları da bulunmaktadır. İkinci belge navlun anlaşmasıdır ve bu belge mal sahibi ile taşıyıcı arasındaki taşıma anlaşmasını içermektedir. Üçüncü belge ise ordinodur ve bu belge de alıcının malı teslim alabilmesi için gümrüğe verilmektedir.

Deniz Ticareti İle İlgili Sigorta Çeşitleri

Deniz ticareti ile uğraşanların, yaptırmak zorunda oldukları bazı sigortalar bulunmaktadır.

Bu sigortalar şu şekilde sıralanmaktadır;

• Yük sigortaları: Deniz ticaretinde taşınan malların yükleme, indirme ve taşıma esnasında görecekleri zararların tazmini için yapılmaktadır
• Tekne sigortaları: Deniz ticaretinde kullanılan gemilerle ilgili oluşacak hasarların tazmini için yapılır. Bu hasarlara batma da dahildir
• Sorumluluk sigortaları; P&I kulüp sigortası, tersane sorumluluk sigortası, liman sorumluluk sigortası ile marina – çekek yeri sorumluluk sigortası
• Kıymet sigortaları: Gemi ile taşınan kıymetli evraklar ile para ve altın gibi değerler için yapılan sigortadır
• Navlun sigortaları
• Tekne yapım sigortaları

Bu sigortalar için düzenlenen poliçeler ise şu şekilde sıralanmaktadır;

• Sefer poliçeleri
• Süre poliçeleri
• Filo poliçeleri
• İnşaat poliçeleri
• Geçici (flotan) poliçeler
• Abonman poliçeler

Sigorta işlemlerinden kaynaklanan çok sayıda dava açılabilmektedir. Bu davaların çözümünde de deniz ticareti avukatlarının önemli rolleri bulunmaktadır.

Deniz ticaret hukukunun yanı sıra rekabet hukuku ve özelleştirme hukuku sayfalarına göz atabilirsiniz.

Bu yazıyı okuyanlar bunları da okudu